Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Trzaskowski i Nawrocki w drugiej turze wyborów prezydenckich 2025
Według sondażu exit poll Ipsos, Rafał Trzaskowski zdobył 30,8% głosów w pierwszej turze wyborów prezydenckich, wyprzedzając Karola Nawrockiego z wynikiem 29,1%. Obaj kandydaci zmierzą się w drugiej turze zaplanowanej na 1 czerwca. Trzeci wynik uzyskał Sławomir Mentzen, zdobywając 15,4% poparcia. Kolejni kandydaci uzyskalli: Grzegorz Braun – 6,2 proc., Adrian Zandberg – 5,2 proc., Szymon Hołownia – 4,8 proc., Magdalena Biejat – 4,1 proc., Joanna Senyszyn – 1,3 proc., Krzysztof Stanowski – 1,3 proc., Marek Jakubiak – 0,8 proc., Artur Bartoszewicz – 0,5 proc., Maciej Maciak – 0,4 proc., Marek Woch – 0,1 proc.Oficjalne wyniki zostaną ogłoszone przez Państwową Komisję Wyborczą w ciągu najbliższych dni. źródło
2. NATO naciska, Niemcy analizują przywrócenie służby wojskowej
Niemcy rozważają przywrócenie obowiązkowej służby wojskowej w odpowiedzi na presję NATO, które domaga się zwiększenia liczebności Bundeswehry do 260 tysięcy żołnierzy oraz podniesienia wydatków obronnych do 5% PKB. Obecnie armia liczy około 183 tysiące żołnierzy, a rocznie traci od 4 do 5 tysięcy rekrutów, z których 30% rezygnuje w ciągu pierwszych sześciu miesięcy służby. Problemy kadrowe i brak skutecznych reform w Bundeswehrze stawiają pod znakiem zapytania możliwość realizacji tych ambitnych celów. źródło
3. Ukraina i Rosja wracają do stołu negocjacyjnego – wymiana jeńców w planach
W piątek w Stambule odbyły się pierwsze od trzech lat bezpośrednie rozmowy pokojowe między Ukrainą a Rosją, które, według tureckich źródeł dyplomatycznych, przebiegły „bardziej pozytywnie niż oczekiwano”. Obie strony unikały języka oskarżeń, a Rosja zaproponowała wymianę jeńców obejmującą dzieci, cywilów i żołnierzy. Mimo to Moskwa podtrzymała żądania wycofania ukraińskich wojsk z czterech okupowanych regionów, co Kijów uznaje za nie do przyjęcia. Choć nie osiągnięto przełomu, rozmowy otworzyły drogę do dalszych negocjacji. źródło
4. Nicușor Dan prowadzi w rumuńskich wyborach prezydenckich; Simion kwestionuje wyniki
Według sondaży exit poll, centrowy i proeuropejski kandydat Nicușor Dan zdobył około 54% głosów w drugiej turze wyborów prezydenckich w Rumunii, wyprzedzając lidera prawicowej partii AUR, George’a Simiona, który uzyskał około 46% . Simion zakwestionował wyniki, ogłaszając się zwycięzcą i twierdząc, że na listach wyborczych znajduje się 1,7 miliona zmarłych obywateli . Wybory odbyły się po unieważnieniu poprzedniego głosowania z powodu podejrzeń o ingerencję rosyjską . Ostateczne wyniki będą znane po przeliczeniu głosów diaspory, które mogą wpłynąć na końcowy rezultat . źródło
5. Niemcy tracą, Polska zyskuje – zmiana kierunku migracji Ukraińców w UE
Według najnowszych danych Eurostatu, na koniec marca 2025 roku w Unii Europejskiej przebywało łącznie 4,26 mln obywateli Ukrainy objętych ochroną tymczasową. Najwięcej z nich znalazło schronienie w Niemczech (1,15 mln) i Polsce (992 tys.), co łącznie stanowi niemal połowę wszystkich ukraińskich uchodźców w UE. Co istotne, podczas gdy w Niemczech liczba uchodźców maleje, w Polsce odnotowano wzrost o ponad 40 tys. w ciągu roku. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Watykan świętuje: Leon XIV oficjalnie obejmuje urząd papieża
W niedzielę, 18 maja 2025 roku, na Placu Świętego Piotra w Watykanie odbyła się uroczysta inauguracja pontyfikatu papieża Leona XIV, pierwszego w historii papieża pochodzącego ze Stanów Zjednoczonych. W ceremonii uczestniczyło około 200 tysięcy wiernych oraz ponad 150 delegacji z całego świata, w tym prezydent Włoch Sergio Mattarella, premier Giorgia Meloni, wiceprezydent USA J.D. Vance, prezydent Andrzej Duda, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski oraz królowie Hiszpanii. Podczas mszy świętej papież otrzymał insygnia pontyfikalne: paliusz i pierścień Rybaka, symbolizujące jego władzę duchową. W homilii wezwał do budowania Kościoła „zjednoczonego” i „misyjnego”, odrzucającego przemoc i uprzedzenia, promującego miłość i pojednanie. źródło
2. KGHM szykuje inwestycje zagraniczne za 400 mln dolarów – nowa strategia w drodze
KGHM finalizuje nową strategię, koncentrując się na zagranicznych inwestycjach o wartości 300–400 mln dolarów, głównie poprzez spółkę KGHM International. Zarząd wstrzymuje się z jej oficjalnym ogłoszeniem do czasu pełnego zabezpieczenia finansowania. W związku z planowanymi wydatkami, spółka rekomenduje niewypłacanie dywidendy za 2024 rok, przeznaczając zysk na rozwój. Trwają również rozmowy z Ministerstwem Finansów dotyczące aktualizacji podatku miedziowego, który według KGHM wymaga zmian. źródło
3. Warszawa droższa niż Ateny i Zagrzeb – ceny mieszkań zbliżają się do Madrytu
Ceny nieruchomości w Warszawie osiągają poziomy porównywalne z zachodnioeuropejskimi stolicami. Średnia cena metra kwadratowego mieszkania w Warszawie wynosi około 16 970 zł, co plasuje ją powyżej Aten (12 066 zł) i Zagrzebia (15 050 zł), ale poniżej Lizbony (24 385 zł) i Madrytu (25 800 zł) . W niektórych polskich kurortach, takich jak Sopot (18 722 zł) czy Kołobrzeg (13 538 zł), ceny również przewyższają te w popularnych europejskich lokalizacjach, na przykład w Alicante (11 936 zł) . źródło
4. Świadomi konsumenci: Polacy stawiają na ekologiczne opakowania
Polscy konsumenci wyróżniają się w Europie pod względem świadomości ekologicznej, szczególnie w kontekście opakowań używanych w e-commerce. Według badania przeprowadzonego przez firmę DS Smith, aż 56% Polaków odczuwa winę z powodu nadmiaru plastiku w opakowaniach przesyłek odzieżowych, co jest najwyższym wynikiem wśród badanych krajów. Ponadto, 55% respondentów z Polski deklaruje, że chętniej wybierałoby sklepy internetowe oferujące ekologiczne opakowania. W skali europejskiej 74% konsumentów opowiada się za stopniowym wycofywaniem plastikowych toreb z zakupów online na rzecz bardziej przyjaznych środowisku alternatyw, takich jak karton. źródło
5. PKP Intercity uruchamia połączenie do Rijeki – wakacyjna nowość dla podróżnych
Premier Donald Tusk ogłosił, że od czerwca 2025 roku rusza bezpośrednie połączenie kolejowe z Polski do Chorwacji, obsługiwane przez PKP Intercity. Pociągi będą kursować cztery razy w tygodniu, a najtańsze bilety z Warszawy do Rijeki mają kosztować około 200 zł. Czas podróży wyniesie niespełna 19 godzin, a pociąg przejedzie przez Czechy, Austrię i Słowenię. Szczegóły dotyczące rozkładu jazdy i sprzedaży biletów mają zostać podane we wtorek. źródło
Nauka i technologie
1. Nowa era Airbnb: aplikacja do wszystkiego z pomocą Jony’ego Ive’a i Sama Altmana
Airbnb planuje przekształcić się w kompleksową platformę usługową, oferującą nie tylko wynajem noclegów, ale także różnorodne usługi, takie jak prywatni kucharze, masażyści czy trenerzy personalni, dostępne już w 260 miastach. W realizacji tej wizji wspierają CEO Briana Chesky’ego znane postacie z branży technologicznej: Jony Ive, były główny projektant Apple, oraz Sam Altman z OpenAI. Nowe funkcje, takie jak sekcja „Airbnb Services” oraz odświeżone „Experiences”, mają zwiększyć częstotliwość korzystania z aplikacji i wprowadzić Airbnb do grona największych firm technologicznych. Dodatkowo, planowane są innowacje, takie jak cyfrowy „paszport” do weryfikacji tożsamości oraz agent AI pełniący rolę osobistego concierge’a. źródło
2. Naukowcy ostrzegali przed pandemią już w 2017 roku – teraz stawiają na AI i współpracę
Naukowcy z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW) podkreślają, że przewidywanie przyszłych pandemii jest możliwe dzięki interdyscyplinarnej współpracy oraz zaawansowanej analizie danych. Badaczka dr Aneta Afelt zwraca uwagę na znaczenie podejścia One Health, które uwzględnia powiązania między zdrowiem ludzi, zwierząt i środowiska. Już w 2017 roku, na podstawie badań nad koronawirusami u nietoperzy w Azji Południowo-Wschodniej oraz analizy wpływu działalności człowieka na środowisko, naukowcy ostrzegali przed ryzykiem pojawienia się nowego koronawirusa u ludzi. Obecnie, dzięki wykorzystaniu sztucznej inteligencji i globalnej wymianie danych, możliwe jest wcześniejsze wykrywanie zagrożeń epidemiologicznych i skuteczniejsze przygotowanie się na potencjalne pandemie. źródło
3. Polska AI wykrywa zaburzenia psychiczne w 10 sekund
Polscy naukowcy stworzyli system sztucznej inteligencji, który w 10 sekund potrafi wykryć depresję i lęk społeczny na podstawie analizy ruchów oczu. Badanie obejmowało 101 osób, a metoda osiąga skuteczność 60–70%, porównywalną z tradycyjnymi diagnozami. Technologia może w przyszłości trafić do smartfonów i gogli VR, umożliwiając szybkie monitorowanie zdrowia psychicznego. źródło
4. Nadciśnienie tętnicze: 11 milionów Polaków zagrożonych poważnymi chorobami
Nadciśnienie tętnicze, nazywane „cichym zabójcą”, dotyczy około 11 milionów Polaków, w tym coraz częściej młodych dorosłych i dzieci. Większość przypadków to nadciśnienie pierwotne, którego przyczyny nie są do końca poznane. Choroba może rozwijać się bezobjawowo przez długi czas, prowadząc do poważnych powikłań, takich jak zawał serca czy udar mózgu. Regularne pomiary ciśnienia oraz zdrowy styl życia są kluczowe w profilaktyce i leczeniu nadciśnienia. źródło
No responses yet