Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Trump i Putin uzgadniają natychmiastowe negocjacje pokojowe w sprawie Ukrainy
Prezydent USA Donald Trump poinformował o przeprowadzeniu dwugodzinnej rozmowy telefonicznej z prezydentem Rosji Władimirem Putinem, podczas której uzgodniono natychmiastowe rozpoczęcie negocjacji pokojowych między Rosją a Ukrainą. Trump podkreślił, że ton rozmowy był doskonały i wyraził nadzieję na szybkie zakończenie konfliktu. Zaznaczył również, że szczegóły umowy o zawieszeniu broni zostaną ustalone bezpośrednio między zainteresowanymi krajami, ponieważ tylko one znają wszystkie niuanse sytuacji. Prezydent USA wyraził także przekonanie, że zakończenie wojny otworzy nowe możliwości handlowe między Rosją a Stanami Zjednoczonymi oraz przyczyni się do odbudowy Ukrainy. źródło
2. Druga tura wyborów prezydenckich 1 czerwca – Mentzen zapowiada ogłoszenie swojego poparcia
W pierwszej turze wyborów prezydenckich 2025 w Polsce Rafał Trzaskowski, kandydat Koalicji Obywatelskiej, zdobył 31,36% głosów, wyprzedzając Karola Nawrockiego z Prawa i Sprawiedliwości, który uzyskał 29,54%. Sławomir Mentzen, lider Konfederacji, który zajął trzecie miejsce z wynikiem 14,8%, zapowiedział ogłoszenie swojego stanowiska w sprawie poparcia w drugiej turze podczas konferencji prasowej w Sejmie we wtorek o godzinie 12:00 . Jego decyzja może znacząco wpłynąć na wynik wyborów, ponieważ jego elektorat może przechylić szalę zwycięstwa na korzyść jednego z kandydatów. źródło
3. Iran kontra USA: spór o wzbogacanie uranu blokuje postęp w negocjacjach nuklearnych
Iran stanowczo podtrzymuje swoje prawo do wzbogacania uranu, uznając je za niepodważalne i niepodlegające negocjacjom. Wiceminister spraw zagranicznych Madżid Tacht Rawanczi ostrzegł, że rozmowy z USA zakończą się fiaskiem, jeśli Waszyngton nie zrezygnuje z żądania całkowitego zakazu wzbogacania uranu przez Teheran. Z kolei rzecznik MSZ Iranu, Esmail Bagei, zarzucił USA komplikowanie negocjacji poprzez publiczne deklaracje sprzeczne z ustaleniami dwustronnymi. Specjalny wysłannik USA ds. Bliskiego Wschodu, Steve Witkoff, podkreślił, że każda nowa umowa nuklearna musi zawierać zakaz wzbogacania uranu przez Iran, argumentując, że możliwość ta może prowadzić do kontynuacji prac nad bronią jądrową. Iran zapewnia, że jego program nuklearny ma wyłącznie pokojowy charakter. źródło
4. Sikorski rozmawiał z Wangiem Yi: Chiny liczą na wsparcie Polski w dialogu z Unią
Minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski odbył rozmowę telefoniczną z chińskim odpowiednikiem Wangiem Yi, podczas której Pekin wyraził oczekiwania wobec Polski jako przyszłego przewodniczącego Rady UE. Chiny liczą na bardziej konstruktywną rolę Polski w rozwijaniu relacji Chiny–UE oraz utrzymaniu kontaktów na wysokim szczeblu. W kontekście wojny w Ukrainie, Wang Yi podkreślił zaangażowanie Chin w polityczne rozwiązanie konfliktu i wyraził nadzieję na kontynuację dialogu między Rosją a Ukrainą w celu osiągnięcia trwałego pokoju. źródło
5. Pierwsze ciężarówki z pomocą wjechały do Gazy po trzymiesięcznej blokadzie
Po blisko trzech miesiącach całkowitej blokady, w poniedziałek 19 maja 2025 roku do Strefy Gazy wjechało dziewięć ciężarówek z pomocą humanitarną, przewożących m.in. mąkę, jedzenie dla dzieci i materiały medyczne. Izrael zezwolił na te dostawy pod presją międzynarodową oraz na wniosek własnego wojska, które ostrzegało przed ryzykiem głodu wśród ponad dwóch milionów mieszkańców Gazy. Premier Benjamin Netanjahu zaznaczył, że pomoc będzie na razie „minimalna”, do czasu wdrożenia nowego systemu dystrybucji, który ma zapobiec przejmowaniu zasobów przez Hamas. Organizacje humanitarne oraz ONZ oceniają jednak, że obecna skala pomocy jest dalece niewystarczająca w obliczu pogłębiającego się kryzysu humanitarnego. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Inflacja w Polsce rośnie, usługi głównym motorem podwyżek
W kwietniu 2025 roku inflacja w Polsce wyniosła 3,7%, co stawia nas na ósmej pozycji w Unii Europejskiej pod względem wzrostu cen. Wyższe wskaźniki odnotowały m.in. Rumunia, Estonia i Węgry, podczas gdy Czechy i Niemcy mają znacznie niższą inflację. Średnia inflacja w strefie euro spadła do 2,2%. W Polsce głównym powodem wzrostu cen są usługi, które podrożały o ponad 6% w ciągu roku. źródło
2. Moody’s obniża rating USA – rynki reagują spokojnie
W poniedziałek, 19 maja 2025 roku, agencja Moody’s obniżyła rating kredytowy Stanów Zjednoczonych z najwyższego poziomu Aaa do Aa1, wskazując na rosnący dług publiczny i utrzymujące się deficyty fiskalne jako główne powody tej decyzji. To posunięcie wywołało początkową nerwowość na rynkach finansowych: indeksy giełdowe, takie jak Dow Jones, S&P 500 i Nasdaq, otworzyły się na minusie, a rentowności obligacji skarbowych wzrosły, przy czym 30-letnie obligacje osiągnęły poziom powyżej 5%, najwyższy od 2023 roku. Główne indeksy szybko odrobiły część strat, a analitycy z czołowych banków, takich jak JPMorgan i Bank of America, przewidują ograniczony wpływ tej decyzji na długoterminowe nastroje inwestorów, podkreślając, że wcześniejsze obniżki ratingów przez Fitch i S&P miały podobnie krótkotrwały efekt . źródło
3. Hiszpania nakazuje Airbnb usunięcie ponad 65 000 ofert wynajmu krótkoterminowego
Hiszpania podjęła zdecydowane kroki w celu ograniczenia nielegalnego wynajmu krótkoterminowego, nakazując Airbnb usunięcie ponad 65 000 ofert. Ministerstwo Praw Konsumenta stwierdziło, że wiele z tych ogłoszeń nie zawierało wymaganych numerów licencji ani informacji o charakterze prawnym wynajmujących, co stanowiło naruszenie przepisów. Decyzja ta jest częścią szerszej strategii mającej na celu poprawę dostępności mieszkań dla obywateli i walkę z nadmierną turystyką, która wpływa na wzrost cen najmu w popularnych miastach, takich jak Barcelona czy Madryt. Airbnb zapowiedziało odwołanie od tej decyzji, argumentując, że niektóre oferty nie wymagają licencji, a stosowana metodologia jest zbyt ogólna. źródło
4. Manicure hybrydowy pod lupą – UE wprowadza zakaz szkodliwego składnika
Od 1 września 2025 roku w całej Unii Europejskiej, w tym w Polsce, zacznie obowiązywać zakaz stosowania TPO (tlenku difenylo-(2,4,6-trimetylobenzoilo)fosfiny) w produktach kosmetycznych. Substancja ta, powszechnie używana w żelach i lakierach hybrydowych do paznokci, została uznana za potencjalnie szkodliwą dla zdrowia, mogącą wpływać na płodność i cykle rozrodcze, co potwierdzają badania przeprowadzone na zwierzętach laboratoryjnych. Główny Inspektorat Sanitarny apeluje do przedsiębiorców o natychmiastowe zaprzestanie stosowania produktów zawierających TPO, podkreślając, że za nieprzestrzeganie nowych przepisów grożą surowe kary finansowe do 100 tys. złotych, a w skrajnych przypadkach nawet odpowiedzialność karna. Branża kosmetyczna, zwłaszcza salony oferujące manicure hybrydowy, stoi przed wyzwaniem dostosowania się do nowych regulacji, co może wpłynąć na dostępność i ceny usług. źródło
5. Szwajcarska legenda zegarków pod lupą: czy Swatch przetrwa burzę?
Szwajcarski gigant zegarkowy Swatch Group, właściciel marek takich jak Omega, Longines i Tissot, zmaga się z poważnymi problemami finansowymi i rosnącą presją ze strony inwestorów. W 2024 roku zysk netto firmy spadł o 75% do 219 mln CHF, a akcje straciły 24% wartości, co jest efektem m.in. malejącego popytu w Chinach i ogólnego spowolnienia w sektorze dóbr luksusowych. Krytycy wskazują na autorytarny styl zarządzania przez rodzinę Hayeków, która kontroluje 44% głosów przy 25% udziałów, oraz brak otwartości na sugestie inwestorów. Aktywny inwestor Steven Wood domaga się reform w zarządzie i większej przejrzystości, podkreślając konieczność odświeżenia strategii marek premium, takich jak Breguet, które od lat tracą na znaczeniu. Pomimo sukcesu kolekcji MoonSwatch, wielu obserwatorów uważa, że bez zmian w kierownictwie i strategii Swatch może nie przetrwać obecnych turbulencji. źródło
6. Preferencje młodych Polaków: własność mieszkania po 30. roku życia
Podczas międzynarodowej konferencji „Mieszkanie własne czy wynajmowane – polityka mieszkaniowa w dobie zmian klimatycznych i społecznych”, zorganizowanej przez SGH w Warszawie, eksperci podkreślili konieczność gruntownego przemodelowania polskiego rynku mieszkaniowego. Badania wskazują na silną preferencję posiadania mieszkania na własność, zwłaszcza po 30. roku życia. Jednakże obecne bariery, takie jak skomplikowany cykl inwestycyjny, niewystarczające dofinansowanie budownictwa społecznego oraz brak stabilnych programów mieszkaniowych, utrudniają realizację tych aspiracji. Dodatkowo, zmiany demograficzne i potrzeba dostosowania budownictwa do wymagań klimatycznych stanowią kolejne wyzwania dla sektora mieszkaniowego w Polsce. źródło
Nauka i technologie
1. Przepracowanie zmienia strukturę mózgu – nowe badania
Nowe badania przeprowadzone przez naukowców z Uniwersytetów Chung-Ang i Yonsei w Korei Południowej wskazują, że praca powyżej 52 godzin tygodniowo może prowadzić do zmian w strukturze mózgu. Analiza rezonansu magnetycznego 110 pracowników służby zdrowia wykazała zwiększoną objętość w obszarach mózgu odpowiedzialnych za funkcje poznawcze i emocjonalne, takich jak zakręt czołowy i insula. Zmiany te mogą być wynikiem adaptacji do chronicznego stresu związanego z nadmiernym obciążeniem pracą. Choć niektóre z tych zmian mogą być częściowo odwracalne, wymagają one długotrwałego odpoczynku i równowagi między pracą a życiem prywatnym. źródło
2. Naukowcy odkrywają, że zmarszczki na palcach po wodzie zawsze tworzą się w ten sam sposób
Naukowcy odkryli, że zmarszczki na opuszkach palców po długim kontakcie z wodą zawsze tworzą się w ten sam sposób. Badania przeprowadzone przez prof. Guya Germana z Binghamton University w Nowym Jorku wykazały, że wzory zmarszczek na palcach są powtarzalne i identyczne za każdym razem. Zmiany te są wynikiem kurczenia się naczyń krwionośnych pod wpływem kontaktu skóry z wodą. Dodatkowo, brak pojawienia się zmarszczek u osób z uszkodzeniem nerwu pośrodkowego sugeruje, że proces ten jest kontrolowany przez układ nerwowy. źródło
3. Ponad połowa Polaków bez podstawowych umiejętności cyfrowych
Prawie połowa mieszkańców Unii Europejskiej nie posiada podstawowych umiejętności cyfrowych, a w Polsce ten odsetek jest jeszcze wyższy i wynosi ponad 55%. Polska znajduje się wśród krajów o najniższym poziomie cyfrowej kompetencji, a także ma mniej przedsiębiorstw intensywnie wykorzystujących technologie cyfrowe niż średnia UE. Ten deficyt cyfrowy stanowi wyzwanie dla dalszego rozwoju kraju i gospodarki. źródło
No responses yet