Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Tusk zapowiada rekonstrukcję rządu po wyborach prezydenckich
Premier Donald Tusk zapowiedział rekonstrukcję rządu po wyborach prezydenckich, dążąc do stworzenia mniejszego i bardziej efektywnego gabinetu. W planach jest renegocjacja umowy koalicyjnej, mająca na celu usprawnienie funkcjonowania rządu, bez odbierania kompetencji koalicjantom. Tusk wyraził również przekonanie, że nie napotka oporu ze strony Rafała Trzaskowskiego w kwestii realizacji postulatów prokobiecej agendy. Komentując wyniki pierwszej tury wyborów prezydenckich, premier podkreślił potrzebę mobilizacji i determinacji w nadchodzącej drugiej turze. źródło
2. UE wprowadza cyfrowy system rejestracji wjazdów i wyjazdów
Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej osiągnęły porozumienie w sprawie stopniowego wdrażania cyfrowego Systemu Wjazdu/Wyjazdu (EES) na zewnętrznych granicach strefy Schengen. System ten będzie rejestrował dane biometryczne, takie jak odciski palców i zdjęcia twarzy, oraz informacje o wjazdach i wyjazdach obywateli państw trzecich podróżujących na krótkoterminowych wizach. Celem EES jest zwiększenie bezpieczeństwa, przyspieszenie kontroli granicznych i skrócenie kolejek. Wdrożenie systemu ma nastąpić stopniowo w ciągu 180 dni, dając państwom członkowskim czas na przygotowanie się do jego pełnej implementacji. źródło
3. Koniec bezcłowego importu z Ukrainy: UE wycofuje mechanizm ATM od 5 czerwca
Premier Donald Tusk ogłosił, że od 5 czerwca 2025 roku Unia Europejska zakończy obowiązywanie mechanizmu autonomicznych środków handlowych (ATM), który umożliwiał bezcłowy import towarów z Ukrainy. Decyzja ta ma na celu ochronę polskich rolników przed niekontrolowanym napływem produktów rolnych, który destabilizował lokalny rynek. Tusk podkreślił, że choć Polska wspiera Ukrainę w jej konflikcie z Rosją, pomoc ta nie może odbywać się kosztem krajowych producentów. Wprowadzenie mechanizmu ATM w 2022 roku było odpowiedzią na rosyjską agresję, jednak obecnie uznano, że jego dalsze stosowanie jest niekorzystne dla polskiego rolnictwa. źródło
4. Węgry opuszczają Międzynarodowy Trybunał Karny: parlament zatwierdził decyzję
Węgierski parlament zatwierdził ustawę inicjującą proces wycofania kraju z Międzynarodowego Trybunału Karnego (MTK). Decyzja ta, poparta przez 134 posłów przy 37 głosach przeciw, została uzasadniona przez rząd Viktora Orbána przekonaniem, że MTK stał się instytucją upolitycznioną, tracącą swoją bezstronność i wiarygodność. Proces wystąpienia z MTK potrwa rok od momentu złożenia oficjalnego powiadomienia Sekretarzowi Generalnemu ONZ. Krok ten spotkał się z krytyką ze strony organizacji międzynarodowych, które podkreślają, że do czasu formalnego opuszczenia MTK Węgry są zobowiązane do współpracy z Trybunałem. źródło
5. Mentzen stawia warunki: poparcie w II turze za podpisanie deklaracji
Sławomir Mentzen, lider Konfederacji i trzeci w pierwszej turze wyborów prezydenckich z wynikiem 14,81%, ogłosił, że poprze w drugiej turze tego kandydata, który podpisze jego 8-punktową deklarację. Dokument zawiera m.in. zobowiązania do niepodnoszenia podatków, obrony gotówki, wolności słowa oraz sprzeciwu wobec przekazywania kompetencji Unii Europejskiej. Mentzen zaprosił Rafała Trzaskowskiego i Karola Nawrockiego na debatę na swoim kanale YouTube, by omówić warunki. Nawrocki wyraził zainteresowanie rozmową, natomiast Trzaskowski nie podjął jeszcze decyzji. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. UE planuje nowy podatek na przesyłki z Chin: Temu i Shein pod lupą
Komisja Europejska planuje wprowadzenie nowego podatku na małe przesyłki spoza Unii Europejskiej, głównie z Chin, aby ograniczyć import tanich towarów z platform takich jak Temu i Shein. Propozycja zakłada opłatę w wysokości około 2 euro za każdą paczkę, co ma pomóc w pokryciu kosztów obsługi celnej i zmniejszyć presję na europejskich detalistów. Obecnie unijne służby celne są przytłoczone obsługą około 4,6 miliarda paczek rocznie wysyłanych bezpośrednio do konsumentów z krajów trzecich. Nowy podatek ma również na celu przeciwdziałanie importowi produktów niespełniających standardów UE oraz poprawę konkurencyjności europejskich firm. źródło
2. Mimo niskiego bezrobocia i wzrostu płac, wielu Polaków odczuwa trudności finansowe
Najnowsze badanie UCE Research i kancelarii GKPG ujawnia, że ponad 27% Polaków negatywnie ocenia swoją obecną sytuację finansową, podczas gdy niemal połowa (49,1%) postrzega ją pozytywnie. Pomimo rekordowo niskiego bezrobocia na poziomie 2,6% w styczniu 2025 r. i dwucyfrowego wzrostu wynagrodzeń w 2024 r., wielu obywateli nadal odczuwa presję ekonomiczną. Eksperci zauważają, że choć dane makroekonomiczne są optymistyczne, subiektywne poczucie dobrobytu nie zawsze idzie w parze z wskaźnikami gospodarczymi. źródło
3. Prognozowana emerytura dostępna w mObywatelu od 2026 roku
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy umożliwiający użytkownikom aplikacji mObywatel dostęp do danych o prognozowanej emeryturze od 1 stycznia 2026 roku. Dzięki temu rozwiązaniu osoby posiadające aktywny profil informacyjny w systemie ZUS oraz oszczędzające na emeryturę będą mogły sprawdzić swoje dane emerytalne bezpośrednio w aplikacji. Dodatkowo, aplikacja będzie mogła zawierać informacje o dobrowolnych programach emerytalnych, takich jak IKE i IKZE, pod warunkiem zawarcia odpowiednich porozumień między operatorami tych programów a Ministrem Cyfryzacji. źródło
4. Nowe zasady 800 plus: tysiące rodzin mogą stracić świadczenie
Od 1 czerwca 2025 roku wchodzą w życie nowe zasady programu 800 plus, które mogą pozbawić świadczenia tysiące rodzin. Zgodnie z nowymi przepisami, świadczenie będzie przyznawane tylko wtedy, gdy dziecko realizuje obowiązek przedszkolny, szkolny lub uczęszcza do placówki wchodzącej w skład polskiego systemu edukacji. Zmiana ta szczególnie dotyczy obywateli Ukrainy mieszkających w Polsce, których dzieci nie uczęszczają do polskich szkół. Rodzice, którzy złożyli wniosek po 1 maja, ale przed 30 czerwca, otrzymają świadczenie z wyrównaniem od czerwca 2025 roku. źródło
5. Rząd ułatwia dorabianie: nowe zasady dla działalności nierejestrowanej od 2026 roku
Od 2026 roku w Polsce planowane jest wprowadzenie kwartalnego limitu przychodów dla działalności nierejestrowanej, zastępującego dotychczasowy miesięczny próg. Zmiana ta ma na celu ułatwienie osobom dorabiającym, zwłaszcza w sezonowych branżach, takich jak rękodzieło czy usługi dorywcze, elastyczne zarządzanie przychodami bez obawy o przekroczenie limitu w pojedynczym miesiącu. Nowe przepisy mają również zachęcić do testowania pomysłów biznesowych przed formalnym założeniem działalności gospodarczej. źródło
Nauka i technologie
1. Minimalny wpływ AI na produktywność i zatrudnienie – nowe ustalenia ekonomistów
Najnowszy raport ekonomistów Andersa Humluma i Emilie Vestergaard wskazuje, że wpływ sztucznej inteligencji na rynek pracy jest znacznie mniejszy niż oczekiwano. Analiza przeprowadzona głównie w Danii wykazała, że chatboty AI przyniosły jedynie 3% oszczędności czasu, nie wpływając znacząco na zarobki ani liczbę przepracowanych godzin w żadnym zawodzie. Nie zaobserwowano również masowych zwolnień czy istotnych korzyści finansowych dla firm. Autorzy raportu podkreślają, że wcześniejsze badania mogły być niekompletne, koncentrując się na obszarach, gdzie efekty AI były najbardziej widoczne. źródło
2. Honda ogranicza inwestycje w auta elektryczne na rzecz hybryd
Honda ogłosiła znaczące zmiany w swojej strategii motoryzacyjnej, ograniczając inwestycje w pojazdy elektryczne z planowanych 10 do 7 bilionów jenów (ok. 48,4 mld dolarów) do 2030 roku. Decyzja ta wynika z malejącego popytu na auta elektryczne oraz rosnącego zainteresowania konsumentów pojazdami hybrydowymi. W odpowiedzi na te trendy, Honda planuje wprowadzenie 13 nowych modeli hybrydowych do 2027 roku, koncentrując się na rozwoju tej technologii. Firma zrezygnowała również z wcześniejszego celu, aby do 2030 roku samochody elektryczne stanowiły 30% jej globalnej sprzedaży. źródło
3. Naukowcy znaleźli sposób na złagodzenie pikantności chili bez zmiany smaku
Naukowcy z Uniwersytetu Stanowego Ohio odkryli trzy naturalne związki chemiczne w papryczkach chili – roseozyd, kapsianosid I oraz gingerglikolipid A – które mogą znacząco zmniejszać odczuwanie ostrości, mimo obecności kapsaicyny. Badania wykazały, że te substancje mogą obniżyć intensywność pikantności nawet o 1,2 punktu w 15-punktowej skali, co otwiera nowe możliwości dla osób wrażliwych na ostre smaki oraz dla przemysłu spożywczego i farmaceutycznego. Odkrycie to podważa tradycyjne podejście do mierzenia ostrości papryczek oparte wyłącznie na zawartości kapsaicynoidów i może prowadzić do opracowania dodatków kulinarnych łagodzących pikantność potraw bez zmiany ich smaku. źródło
4. AI na zakupach: 37% Polaków korzysta z inteligentnych podpowiedzi
Coraz więcej Polaków korzysta ze sztucznej inteligencji podczas zakupów — już 37% konsumentów deklaruje wsparcie AI w tym procesie, co oznacza wzrost o 42% w porównaniu z 2024 rokiem. Najczęściej z AI korzysta pokolenie Z (64%), ale technologia zyskuje popularność także wśród millenialsów (49%) i generacji X (29%). Ponad połowa użytkowników AI (52%) wskazuje, że technologia ta stanowi dla nich źródło inspiracji, szczególnie przy zakupach odzieży, dodatków i produktów spożywczych. Mimo rosnącego zainteresowania wśród konsumentów, tylko 28% polskich przedsiębiorców planuje inwestycje w AI w najbliższych 12 miesiącach w celu wsparcia działań sprzedażowych i marketingowych. źródło
No responses yet