Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Prezydent Iranu ogłasza koniec 12‑dniowej wojny: deklaracje rozejmu po nalotach Izraela
Prezydent Iranu Masoud Pezeszkian ogłosił zakończenie „12‑dniowej wojny narzuconej przez Izrael”, odnosząc się do intensywnych izraelskich nalotów na irańskie cele, które rozpoczęły się 13 czerwca. Wcześniej amerykański prezydent Donald Trump ogłosił pełne i całkowite zawieszenie broni, chwaląc obie strony za „odwagę i inteligencję”. Mimo deklaracji rozejmu pojawiły się doniesienia o przelotach rakiet i oskarżeniach o naruszenia zawieszenia broni . Iran zapowiedział, że rozejm będzie przestrzegany pod warunkiem, iż Izrael również powstrzyma ataki.Ostateczne tempo deeskalacji zależy od wzajemnego respektowania warunków zawieszenia broni. źródło
2. Nowe wymogi wizowe USA: konta w mediach społecznościowych muszą być jawne od zaraz
Amerykańska ambasada w Warszawie ogłosiła w dniu 24 czerwca, że wszystkie osoby ubiegające się o wizy nieimigracyjne typu F, M i J (dla studentów oraz uczestników wymian edukacyjnych i kulturalnych) muszą natychmiast ustawić swoje konta w mediach społecznościowych jako publiczne. W formularzu DS‑160 należy dodatkowo podać nazwy użytkowników z ostatnich pięciu lat. Zdaniem ambasady zmiana ma na celu przyspieszenie procedur weryfikacyjnych i potwierdzenie tożsamości aplikantów zgodnie z amerykańskim prawem. Choć obowiązek wynika z wymagań obowiązujących od 2019 r., dotychczas nie wymagał ustawień publicznych – teraz jednak ma to obowiązywać „ze skutkiem natychmiastowym”. źródło
3. Zełenski potwierdza: planowane spotkanie z Trumpem na szczycie w Hadze
Prezydent USA Donald Trump i prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski mają się spotkać podczas trwającego w Hadze szczytu NATO w dniach 24–25 czerwca. Dokładna data i godzina wizyty pozostają jeszcze do ustalenia przez obie administracje . Zełenski potwierdził swoje plany w wywiadzie dla Sky News, przyznając, że „planuje spotkać się z prezydentem USA”, choć szczegóły nadal są dopracowywane. Rozmowa ma się odbyć „na marginesie” niemalże już rozpoczętej konferencji, w której uczestniczy również sekretarz generalny NATO Mark Rutte, planujący prezentację propozycji zwiększenia wydatków obronnych do 5 % PKB. źródło
4. Holandia przekazuje Ukrainie 175 mln €: radary przeciwdronowe i pojazdy ewakuacyjne
Holandia w związku ze szczytem NATO w Hadze ogłosiła nowy pakiet pomocy wojskowej dla Ukrainy o wartości 175 mln euro (ok. 745 mln zł). W skład wsparcia wchodzą: 100 radarów przeciwdronowych oraz 20 modułowych pojazdów ewakuacyjnych Ermine CASEVAC dla medycznej pomocy na froncie. Kolejne 80 mln euro zostanie przeznaczone na dostawy dronów w ramach międzynarodowej „koalicji dronów”, a ponadto podpisano kontrakty na produkcję 600 000 ukraińskich dronów wartości 500 mln euro. Holandia od początku rosyjskiej inwazji przekazała Ukrainie pomoc wojskową o wartości około 10 mld euro. źródło
5. Rosja szkoli 600 Chińczyków na podstawie doświadczeń z Ukrainy – nowe strategiczne partnerstwo
Rosja planuje przeszkolić około 600 chińskich żołnierzy w 2025 roku, przekazując im doświadczenia taktyczne zdobyte na wojnie z Ukrainą, m.in. w dziedzinach: wojny pancernej, artylerii, obrony powietrznej i inżynierii – poinformowały ukraińskie służby HUR, za pośrednictwem Kyiv Post. To oznacza istotne zacieśnienie współpracy wojskowej między Moskwą a Pekinem, sięgające poza sporadyczne ćwiczenia, np. „Wostok” . Rosja umożliwi Chińczykom bezpośredni trening przy rosyjskich jednostkach bojowych, co wskazuje na strategiczną ewolucję ich partnerstwa wojskowo-technicznego . Przekaz technologii i taktyk bojowych to także element przekazywania „doświadczeń terenowych” oraz testowania sprzętu NATO‑owskiego. źródło
6. Satelity ujawniają wzrost militarnej współpracy: Korea Północna rozbudowuje fabrykę dla Rosji
Na Kremlu świętują decyzję Kim Dzong Una dotyczącą rozbudowy największej fabryki broni w Korei Północnej — prawdopodobnie stworzoną z myślą o dostawach uzbrojenia dla Rosji. Nowa inwestycja, widoczna dzięki zdjęciom satelitarnym firmy Planet Labs, ma zacieśnić współpracę Moskwy i Pjongjangu w obszarze wojskowym. Ukraiński wywiad ostrzega, że fabryka będzie kluczowa dla produkcji amunicji artyleryjskiej oraz rakiet, które mogą zasilić rosyjski front przeciwko Ukrainie. Zależność Rosji od Pjongjangu rośnie, szczególnie gdy Iran ogranicza dostawy, co umacnia północnokoreańsko‑rosyjskie porozumienie. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Tusk: ceny prądu zamrożone do końca roku – domowe rachunki pod kontrolą
Premier Donald Tusk ogłosił 24 czerwca, że ceny energii elektrycznej dla gospodarstw domowych zostaną zamrożone do końca 2025 roku, utrzymując ograniczenie na poziomie 500 zł/MWh netto. Decyzja, poprzedzona konsultacjami z Ministerstwem Klimatu i analizą taryf spółek energetycznych, została podjęta w trosce o stabilność domowych budżetów. Klienci indywidualni mają dzięki temu „spać spokojnie”. źródło
2. Ceny paliw i ogrzewania w górę – Polska staje przed ryzykiem protestów jak we Francji
Polska przygotowuje się do wprowadzenia systemu ETS2, który podniesie ceny paliw oraz ogrzewania w ramach transformacji społeczno‑klimatycznej. W ramach tzw. Społecznego Funduszu Klimatycznego ma być przeznaczone nawet 200 mld zł na modernizację transportu i budownictwa, jednak środki te pochodzą głównie z opłat nałożonych na obywateli. Zdaniem Marcina Korolca, prezesa Instytutu Zielonej Gospodarki, istnieje ryzyko niezadowolenia społecznego podobnego do francuskiego ruchu „żółtych kamizelek”, co może prowadzić nawet do protestów. Ekspert uważa, że system wymaga gruntownej reformy lub może zostać całkowicie wycofany, aby uniknąć społecznych napięć. źródło
3. Ósmy pakiet deregulacji: MiCA, KNF i uproszczenia dla przedsiębiorców
Rada Ministrów przyjęła ósmy pakiet deregulacyjny, składający się z pięciu projektów ustaw, w tym nowemu aktowi wdrażającemu unijne rozporządzenie MiCA dotyczące rynku kryptowalut. Zgodnie z nowym prawem, KNF uzyska szerokie kompetencje, w tym możliwość blokowania rachunków i nakładania kar w celu ochrony inwestorów i stabilności rynku. Kolejne zmiany obejmują łatwiejszy dostęp banków do danych ZUS przedsiębiorców, uproszczenia procedur dla rolników (zwrot akcyzy) oraz usprawnione łączenie spraw w sądach administracyjnych. Celem pakietu jest redukcja biurokracji, obniżenie kosztów administracyjnych oraz zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego. źródło
4. Powell: Fed nie spieszy się z obniżką stóp – najpierw zobaczymy skutki taryf
Szef Fed Jan Powell ogłosił w swoim wtorkowym wystąpieniu przed Kongresem, że Rezerwa Federalna nie zamierza obniżać stóp procentowych w najbliższym czasie, mimo presji prezydenta Trumpa. Fed będzie czekać na dane o wpływie taryf handlowych na inflację, obawiając się, że mogą one podnosić ceny. Chociaż niektórzy członkowie Fed — jak Waller i Bowman — popierają cięcia już w lipcu, Powell wstrzymuje się z deklaracjami i nie obiecuje konkretnego terminu. Podkreślił niezależność Fed i ważność utrzymania zaufania rynków przed podejmowaniem kolejnych decyzji monetarnych. źródło
5. KGHM i Tele-Fonika zawierają kontrakt wart do 9,7 miliarda złotych
KGHM Polska Miedź zawarła z Tele-Foniką Kable umowę na dostawę walcówki miedzianej w latach 2026–2030, o szacowanej wartości od 6,9 do 9,7 miliarda złotych. Kontrakt ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia stabilnych dostaw surowca do produkcji kabli wykorzystywanych w projektach transformacji energetycznej w Polsce i Europie. Tele-Fonika Kable, z przychodami na poziomie 4,4 miliarda złotych w 2024 roku, eksportuje 72% swojej produkcji. KGHM, z kolei, w ubiegłym roku wyeksportował produkty za 22 miliardy złotych, głównie do Niemiec i Chin. źródło
6. Wielka modernizacja w PKP Cargo: sprzedaż 10 360 węglarek na złom
PKP Cargo planuje sprzedaż na złom 10 360 starych wagonów węglowych, w ramach działań porządkowych i modernizacyjnych. Wiceprezes spółki, Paweł Miłek, poinformował, że wniosek o zgodę na sprzedaż został złożony do sądu, a warunkiem przetargu jest przedpłata w 100% wartości wagonów oraz ich przeznaczenie wyłącznie na złom. Decyzja ta ma na celu poprawę efektywności operacyjnej i dostosowanie taboru do aktualnych potrzeb transportowych. Po sprzedaży przewidywany jest nadal nadmiar dostępnych wagonów, co świadczy o dalszej optymalizacji floty. źródło
Nauka i technologie
1. Szklane butelki zawierają więcej mikroplastiku niż plastikowe – zaskakujące wyniki badań
Najnowsze badania francuskiej agencji ANSES ujawniają zaskakujący fakt: napoje w szklanych butelkach mogą zawierać od 5 do 50 razy więcej mikroplastiku niż te w plastikowych opakowaniach. Średnio w szklanych butelkach wykryto około 100 cząsteczek mikroplastiku na litr, podczas gdy w plastikowych jedynie 1,6. Źródłem zanieczyszczeń są farby pokrywające zakrętki szklanych butelek, które ulegają mikrouszkodzeniom wskutek tarcia podczas transportu i magazynowania, uwalniając cząsteczki plastiku do napoju. Napoje takie jak piwo, lemoniada czy napoje gazowane zawierały od 30 do 60 cząsteczek mikroplastiku na litr. Prosty proces czyszczenia zakrętek – przedmuch powietrzem, płukanie wodą i alkoholem – może zmniejszyć obecność mikroplastików aż o 60%. źródło
2. Nowa terapia komórkowa leczy cukrzycę typu 1 – przełomowe wyniki badań
Nowa terapia z wykorzystaniem komórek macierzystych może stanowić przełom w leczeniu ciężkiej cukrzycy typu 1. Badania opublikowane podczas 85. kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Diabetologicznego w Chicago oraz w „New England Journal of Medicine” wykazały, że jedno wstrzyknięcie preparatu Zimislecel pozwoliło 10 z 12 pacjentów całkowicie odstawić insulinę po roku. U dwóch pozostałych chorych dawki insuliny zostały znacznie zmniejszone. Terapia polega na wprowadzeniu komórek macierzystych, które przekształcają się w wyspy trzustkowe produkujące insulinę. Po zabiegu pacjenci nie doświadczali epizodów hipoglikemii przez co najmniej 90 dni. Jednakże, podobnie jak po przeszczepach narządów, konieczne jest stosowanie leków immunosupresyjnych przez całe życie, co wiąże się z ryzykiem infekcji i nowotworów. Jeśli dalsze badania potwierdzą te wyniki, terapia może zostać zatwierdzona przez FDA w 2026 roku. źródło
3. Telosa: Miasto przyszłości na pustyni – wizja nowoczesnej metropolii
Telosa to ambitny projekt futurystycznego miasta, które ma powstać na pustynnych terenach w Stanach Zjednoczonych. Za inicjatywą stoi miliarder Marc Lore, który współpracuje z renomowaną pracownią architektoniczną Bjarke Ingels Group. Miasto ma być samowystarczalne, ekologiczne i sprawiedliwe społecznie, z docelową populacją 5 milionów mieszkańców do 2050 roku. Kluczowe założenia to: miasto 15-minutowe, zakaz pojazdów spalinowych, odnawialne źródła energii, magazynowanie wody w wieżowcu Equitism Tower oraz system zarządzania oparty na wspólnym posiadaniu ziemi przez społeczność. Pierwsza faza budowy ma rozpocząć się przed 2030 rokiem, a całkowity koszt projektu szacowany jest na 400 miliardów dolarów. źródło
4. Sucha wiosna ogranicza liczbę komarów – prognozy na 2025 rok
Profesor Stanisław Czachorowski z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego ocenia, że w 2025 roku nie należy spodziewać się plagi komarów w Polsce. Sucha wiosna oraz trwająca od lat susza hydrologiczna ograniczają liczbę miejsc, w których komary mogą składać jaja. Choć pojedyncze opady mogą lokalnie zwiększyć ich liczbę, nie spodziewa się on masowego rozmnożenia. Ekspert zaleca wspieranie naturalnych wrogów komarów, takich jak jerzyki, nietoperze czy ważki, oraz unikanie chemicznych metod zwalczania, które mogą szkodzić ekosystemowi. Władze lokalne w miastach, takich jak Warszawa, Wrocław czy Lublin, stosują różne metody walki z komarami, w tym wykorzystanie naturalnych drapieżników i roślin odstraszających owady. źródło
No responses yet