Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Rozstrzelania, naloty i kryzys humanitarny – alarm w syryjskiej Suwejdzie
W syryjskiej prowincji Suwejda w ciągu tygodnia walk między druzami, Beduinami i siłami rządowymi zginęło ponad 1000 osób – podało Syryjskie Obserwatorium Praw Człowieka. Ofiary obejmują 336 druzyjskich bojowników i 298 cywilów, z czego 194 zostało rozstrzelanych przez służby państwowe, a także 342 rządowych funkcjonariuszy i 21 Beduinów. Dodatkowo, 15 żołnierzy syryjskich zginęło w wyniku izraelskich ataków powietrznych. Po interwencji USA ogłoszono dzień przerwy i zawieszenie broni, jednak miasto pozostaje bez prądu, wody i zaczyna brakować żywności. Władze deklarują, że obecnie dążą do wymiany jeńców i stopniowego przywrócenia stabilności. źródło
2. Antyimigranckie marsze w ok. 80 miastach – Szłapka: materiały trafią do prokuratury
W sobotę w około 80 miastach Polski odbyły się antyimigranckie protesty organizowane przez Konfederację pod hasłem „Stop imigracji” – relacjonuje Polska Agencja Prasowa oraz RMF24. Rzecznik rządu Adam Szłapka zapowiedział, że służby dokładnie przeanalizują nagrania z wydarzeń, a każde naruszenie prawa zostanie skierowane do prokuratury. W wielu miastach doszło do kontrmanifestacji środowisk lewicowych i sporadycznych incydentów, które policja oceni jako mniej poważne – ponad 4 200 funkcjonariuszy czuwało nad bezpieczeństwem zgromadzeń, a kilka spraw było analizowanych pod kątem wykroczeń i przestępstw. źródło
3. Pierwszy formalny dialog po czerwcowej eskalacji: Iran vs. Europa Zachodnia
W nadchodzącym tygodniu Iran może podjąć formalne rozmowy z krajami Europy Zachodniej – w szczególności Niemcami, Francją i Wielką Brytanią – na temat przyszłości irańskiego programu nuklearnego, jak poinformowała agencja Tasnim, powiązana z IRGC, a potwierdziła AFP. To pierwsze takie rozmowy od eskalacji konfliktu w czerwcu, kiedy izraelsko-amerykańskie naloty uderzyły w irańskie instalacje nuklearne, na co Iran odpowiedział własnymi atakami powietrznymi. Europejskie źródła dyplomatyczne informują, że negocjacje dotyczące terminu i miejsca spotkania są w toku. Dotychczasowe rozmowy ministrów spraw zagranicznych Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii oraz szefowej unijnej dyplomacji z szefem MSZ Iranu potwierdzają uzgodnienie zasady wznowienia dialogu. źródło
4. Czwarta noc ostrzału Moskwy – zestrzelono kilkanaście dronów
W nocy z soboty na niedzielę Moskwa została zaatakowana przez kilkanaście ukraińskich bezzałogowców, a co najmniej 15 dronów zostało zestrzelonych przez rosyjskie systemy obrony powietrznej – poinformował mer miasta Siergiej Sobianin. Nagrania z mediów społecznościowych ukazują przeraźliwe krzyki mieszkańców, gdy drony spadały i wybuchały w różnych dzielnicach. Na kilka godzin wstrzymano loty na wszystkich czterech moskiewskich lotniskach – Wnukowo, Szeremietiewo, Domodiedowo i Żukowski. Według komentatorów “The Kyiv Independent” ataki są odpowiedzią na wcześniejsze rosyjskie naloty dronowe na ukraińskie miasta, w tym Kijów. źródło
5. Wybory w Japonii: ryzyko paraliżu i presja na dymisję premiera
Przed nadchodzącymi wyborami do izby wyższej japońskiego parlamentu, notowania premiera Shigeru Ishiby i jego koalicji dramatycznie spadają. Sondaże sugerują, że mogą zdobyć jedynie 32–51 miejsc, co oznacza utratę większości i ryzyko legislacyjnego paraliżu. To kolejny cios po porażce w wyborach do izby niższej w 2024 r., który stawia pod znakiem zapytania dalsze rządy Ishiby. W historii Japonii podobne sytuacje prowadziły do rezygnacji premierów w ciągu dwóch miesięcy. źródło
6. USA odrzucają porozumienie pandemiczne WHO. 'Narusza amerykańską suwerenność’
Administracja Donalda Trumpa ogłosiła, że Stany Zjednoczone odrzuciły porozumienie przyjęte przez państwa członkowskie Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), mające na celu przygotowanie się na przyszłe pandemie, m.in. dlatego że narusza ono amerykańską suwerenność. Porozumienie WHO ma na celu zapewnienie globalnego dostępu do leków, terapii i szczepionek w przypadku przyszłych pandemii. Zgodnie z nowymi zasadami producenci leków, szczepionek i testów musieliby przeznaczyć co najmniej 20 proc. swojej produkcji w czasie pandemii na potrzeby WHO, co oznacza zapewnienie dostępu dla krajów rozwijających się. W oficjalnym oświadczeniu Departament Stanu USA oraz resort zdrowia podały, że „poprawki te grożą nieuzasadnioną ingerencją w nasze suwerenne prawo do kształtowania polityki zdrowotnej”. „Będziemy stawiać Amerykanów na pierwszym miejscu we wszystkich naszych działaniach i nie będziemy tolerować żadnej polityki międzynarodowej, która narusza wolność słowa, prywatność lub wolności osobiste Amerykanów” – napisali sekretarz stanu Marco Rubio i minister zdrowia Robert F. Kennedy Jr., znany ze swojego sceptycyzmu wobec szczepionek. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Sejm rozpatrzy petycję: podwójne składki dla bezdzietnych po 30
Do Sejmu wpłynęła petycja obywatelska proponująca, by osoby powyżej 30. roku życia bez dzieci płaciły podwójną składkę emerytalną, a rodzice jedynaków – o 50 % więcej, co ma zachęcić do zwiększenia dzietności i wzmocnić budżet ZUS. Dokument ma być rozpatrzony przez sejmową Komisję ds. Petycji 22 lipca. Autor argumentuje, że system międzypokoleniowej solidarności wymaga, aby bezdzietni rekompensowali brak przyszłych składkowiczów. Sejmowe Biuro Ekspertyz (BEOS) jednak zaleca odrzucenie inicjatywy, uznając ją za nieproporcjonalną i niezgodną z zasadą równości oraz sprawiedliwości społecznej. źródło
2. Ponad 10 milionów Europejczyków pracuje w branży IT – dane Eurostatu
W 2024 roku ponad 10 milionów osób było zatrudnionych jako specjaliści ds. technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) w Unii Europejskiej, co stanowi 5% wszystkich pracujących. Najwyższy odsetek specjalistów ICT w stosunku do ogółu zatrudnionych odnotowano w Szwecji (8,6%), Luksemburgu (8,0%) i Finlandii (7,8%). W Polsce udział ten wyniósł 4,5%, co oznacza wzrost o 0,2 punktu procentowego w porównaniu z rokiem poprzednim. Kobiety stanowiły 19,5% specjalistów ICT w UE, z najwyższym odsetkiem w Estonii (27,6%), Rumunii (27,3%) i Bułgarii (27,0%). źródło
3. Tajna akcja UE przeciw Shein i Temu – toksyczne zabawki pod lupą
Unia Europejska prowadzi tajną, szeroko zakrojoną operację, w ramach której „tajemniczy klienci” sprawdzają produkty chińskich platform takich jak Shein i Temu pod kątem toksycznych lub niebezpiecznych substancji oraz niezgodności z prawem UE. Komisja ds. sprawiedliwości, reprezentowana przez komisarza Michaela McGratha, wyraziła zaniepokojenie rosnącą liczbą niebezpiecznych przedmiotów – np. smoczków grożących zadławieniem, odzieży z toksycznymi środkami oraz kosmetyków z zakazanymi chemikaliami, jak Lillal. W odpowiedzi UE rozważa zniesienie progu 150 € zwolnienia z ceł, wprowadzenie opłat manipulacyjnych za paczkę oraz stworzenie europejskiego organu celnego – wszystko to ma zwiększyć bezpieczeństwo produktów i chronić uczciwość konkurencji. źródło
4. PKP Intercity wdraża nowy system monitorowania pociągów międzynarodowych
PKP Intercity wdraża nowy system monitorowania pociągów międzynarodowych – Train Information System (TIS), który umożliwi dyspozytorom całodobowy dostęp do danych o ruchu pociągów w czasie rzeczywistym. Dzięki interaktywnej mapie i wykresom ruchu kolejowego, dyspozytorzy będą mogli szybciej reagować na opóźnienia, zakłócenia czy zmiany w trasach, co poprawi punktualność i komfort podróży pasażerów. System obsługuje zarówno pociągi pasażerskie, jak i towarowe, dostarczając dane od 25 europejskich zarządców infrastruktury kolejowej. PKP Intercity uzyskało bezpłatny dostęp do aplikacji na mocy porozumienia z RailNetEurope. Dodatkowo, TIS umożliwia analizę danych historycznych do 45 dni wstecz, co wspiera efektywniejszą współpracę z zagranicznymi partnerami i optymalizację organizacji pracy drużyn trakcyjnych. źródło
5. Amerykanie przejmują największą kopalnię litu w DRK – inwestycja w 'białe złoto’
Amerykańska firma górnicza KoBold Metals podpisała kontrakt z rządem Demokratycznej Republiki Konga na eksploatację jednej z największych na świecie kopalni litu w Manono, w prowincji Tanganika. Umowa została zawarta w obecności prezydenta DRK, Félixa Tshisekediego, i ministra górnictwa Kizito Pakabomby. KoBold planuje zainwestować ponad miliard dolarów w kongijski sektor wydobywczy, wykorzystując sztuczną inteligencję do przyspieszenia prac poszukiwawczych oraz ograniczenia negatywnego wpływu na środowisko. Firma zobowiązała się także do zatrudniania i szkolenia lokalnych społeczności, inwestowania w infrastrukturę oraz cyfryzacji krajowych archiwów geologicznych. Podpisanie umowy nastąpiło po porozumieniu pokojowym między DRK a Rwandą, umożliwiającym USA korzystanie z kongijskich zasobów mineralnych, co wpisuje się w rywalizację między Zachodem a Chinami o dostęp do afrykańskich minerałów ziem rzadkich. źródło
Nauka i technologie
1. Zalando stawia na AR i AI – wkrótce wirtualne przymierzanie
Zalando wprowadza na platformę zaawansowane technologie – w tym rozszerzoną rzeczywistość (AR) – które pozwolą użytkownikom wirtualnie „przymierzać” buty oraz kosmetyki już w lipcu i latem 2025 r., podkreślają przedstawiciele firmy. Serwis wprowadzi też narzędzia oparte na AI — tzw. „size & fit” — analizujące wcześniejsze zakupy, co pozwoli lepiej dobierać rozmiary i zmniejszyć liczbę zwrotów. Dodatkowo, na platformie zaczynają się pojawiać „cyfrowe bliźniaki” – realistyczne 3D‑modele modelek i modeli używane w zdjęciach i filmikach produktowych, co z jednej strony wspiera marketing, a z drugiej pozwala obniżyć koszty produkcji. AI już odpowiada za 70% teaserów produktowych i firma planuje dalsze zwiększanie roli automatyzacji, by uczynić zakupy bardziej spersonalizowanymi i inspirującymi. źródło
2. Biologiczny zegar narządów: test krwi przewidzi wiek serca, mózgu i płuc
Naukowcy ze Stanford Medicine opracowali nowatorski test krwi, który potrafi ocenić biologiczny wiek aż jedenastu kluczowych narządów z jednej próbki, umożliwiając przewidywanie ryzyka chorób i długości życia. Badanie opublikowane 9 lipca 2025 r. w Nature Medicine, opiera się na analizie proteomicznej przeprowadzonej na 44 498 uczestnikach projektu UK Biobank, co pozwala z dokładnością określić, które organy starzeją się szybciej lub wolniej. Szczególnie mocna korelacja zaobserwowano u mózgu – jego zwiększony wiek biologiczny łączy się z 3,1‑krotnie wyższym ryzykiem choroby Alzheimera oraz o 182% wyższym zagrożeniem śmiercią w ciągu 15 lat. Wyniki mogą zrewolucjonizować medycynę prewencyjną – umożliwiając dopasowanie leczenia i stylu życia zanim pojawią się pierwsze objawy – a komercyjna wersja testu, skoncentrowana na mózgu, sercu i układzie odpornościowym, może pojawić się już za 2‑3 lata. źródło
3. mObywatel zyska nowego asystenta – PLLuM stanie się AIObywatel
Dr Jan Kocoń z Politechniki Wrocławskiej zapowiedział, że do końca 2025 roku w aplikacji mObywatel pojawi się nowa funkcjonalność – PLLuM stanie się asystentem obywatelskim, oferującym wsparcie w załatwianiu spraw urzędowych. PLLuM to polski model językowy, który ma na celu ułatwienie dostępu do usług publicznych i poprawę komunikacji obywateli z administracją. Projekt ten ma na celu zwiększenie efektywności i dostępności usług cyfrowych dla obywateli. Wdrożenie planowane jest na koniec 2025 roku, co stanowi istotny krok w kierunku cyfryzacji administracji publicznej w Polsce. źródło
Comments are closed