Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Izraelska blokada pogłębia kryzys humanitarny w Gazie
W Strefie Gazy, pod wpływem izraelskiej blokady, ceny podstawowych produktów spożywczych osiągają astronomiczne wysokości. Dr Bassam Zakut z Palestinian Medical Relief Society informuje, że kilogram cukru kosztuje obecnie 150 dolarów, co czyni żywność luksusem dostępnym jedynie dla nielicznych. Pomimo dostaw pomocy humanitarnej, jej dystrybucja napotyka liczne trudności, w tym blokady administracyjne i brak bezpieczeństwa dla pracowników, co utrudnia skuteczne dotarcie pomocy do potrzebujących. Rzecznik polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych ogłosił zwiększenie pomocy dla agencji ONZ zajmujących się wsparciem Palestyńczyków o dodatkowy milion dolarów. źródło
2. Porozumienie Ukrainy z USA: Zełenski potwierdza dostawy uzbrojenia
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zatwierdził kluczowe zasady porozumienia ze Stanami Zjednoczonymi dotyczącego dostaw uzbrojenia. Umowy te zostały omówione z prezydentem USA Donaldem Trumpem i mają na celu wzmocnienie współpracy obronnej obu krajów. Zełenski podkreślił znaczenie amerykańskiej presji na Rosję w kontekście dążenia do zawarcia pokoju. Zaznaczył również, że skuteczność porozumienia zależy od dalszych działań i realizacji ustaleń. Warto dodać, że USA wznowiły dostawy broni na Ukrainę po krótkim wstrzymaniu, co miało na celu standardowy przegląd procedur przez Pentagon. źródło
3. Tusk ostro o Hołowni: kontrowersyjne słowa rodzą konsekwencje
Premier Donald Tusk odniósł się w programie „Fakty po Faktach” (TVN24) do kontrowersyjnych wypowiedzi marszałka Szymona Hołowni o rzekomym „zamachu stanu”, zaznaczając, że osoby formułujące takie silne oskarżenia muszą liczyć się z konsekwencjami. Zastrzegł jednocześnie, że zadał pytanie Hołowni nie po to, by sugerować działanie, lecz by poznać jego ocenę sytuacji – czy marszałek zamierza zwołać Zgromadzenie Narodowe i przyspieszyć zaprzysiężenie prezydenta‑elekta. Tusk podkreślił, że odpowiedzialność za oceny nieznanych głosów leży po stronie instytucji takich jak PKW, Sąd Najwyższy czy marszałek Sejmu, a rząd nie ma bezpośredniego wpływu na takie procesy. Premier odwołał się także do swojego porównania Hołowni do niesfornego dziecka na wakacjach, wyjaśniając, że chodziło o nieprzemyślane wypowiedzi i gesty, które w polityce mogą mieć poważne skutki. źródło
4. Trump zmienia kurs: ukraińscy uchodźcy mogą pozostać w USA
Prezydent USA Donald Trump ogłosił znaczącą zmianę stanowiska wobec ukraińskich uchodźców — oświadczył, że osoby uciekające przed wojną mogą pozostać w Stanach Zjednoczonych, choć wcześniej jego administracja rozważała odebranie im uprzywilejowanego statusu prawnego. Trump przyznał, że wiele osób z Ukrainy już pracuje w USA i że rząd pracuje z nimi nad dalszym wsparciem. Jego nowe stanowisko stoi w kontrze do wcześniejszych zapowiedzi możliwego zakończenia ochrony prawnej, która dotyczyła kilkudziesięciu tysięcy osób. źródło
5. Niemcy i Norwegia finansują dostawy Patriotów. Holandia i inne kraje mogą dołączyć
Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski ogłosił, że kraj zabezpieczył finansowanie na trzy systemy Patriot — dwa od Niemiec i jeden od Norwegii — i prowadzi rozmowy o kolejnych siedmiu systemach z partnerami, w tym Holandią. Systemy Patriot są kluczowe dla obrony przed nasilonymi atakami rakietowymi i dronowymi Rosji w lecie. Niemcy zadeklarowały wsparcie finansowe dla pięciu systemów Patriot (m.in. dwóch własnych i trzech współfinansowanych), choć mogą występować opóźnienia w zastępowaniu przekazanych baterii. Sytuacja podkreśla pilną potrzebę przyspieszonej produkcji systemów i pocisków — koszt Samego sprzętu szacowany jest na miliardy dolarów. Zełenski zaznaczył także, że Ukraina stoi przed deficytem budżetowym sięgającym kilkudziesięciu miliardów dolarów, który obejmuje zarówno uzbrojenie, jak i finansowanie żołnierzy źródło
6. Tajna fabryka dronów kamikaze w Mińsku: Białoruś zarabia na wojnie mimo sankcji
Na jednym z osiedli w stolicy Białorusi, Mińsku, uruchomiono tajną fabrykę dronów kamikaze, która do końca 2025 r. planuje produkcję do 960 maszyn rocznie – wynika z ustaleń dziennikarzy śledczych z grupy BYPOL. Zakład, formalnie prywatny, powiązany jest z osobami z otoczenia reżimu Łukaszenki, w tym byłym szefem jego administracji Wiktarem Szejmanem. Produkuje dwa typy dronów – „Askelon” z zasięgiem do 310 km oraz „Mirotworiec” do 180 km, każda z możliwością przenoszenia aż do 10 kg ładunku wybuchowego. Wiele komponentów pochodzi z Chin, a produkcja jest postrzegana nie jako przedsięwzięcie cywilne, lecz broń dla Rosji — mimo sankcji Białoruś zarabia na wojnie kosztem bezpieczeństwa lokalnych osiedli. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Rekordowa długość życia w Polsce: GUS podaje 74,93 lata dla mężczyzn i 82,26 dla kobiet
Według najnowszego raportu GUS z 2024 roku przeciętna długość życia Polaków osiągnęła rekordowy poziom – mężczyźni żyją średnio 74,93 roku, a kobiety 82,26 roku, co oznacza wzrost o 0,3 roku względem 2023 r. W porównaniu z rokiem 1990 to wzrost o 8,7 roku u mężczyzn i 7 lat u kobiet. GUS podkreśla, że pomimo poprawy, wciąż istnieje znaczna różnica w długości życia – mężczyźni żyją średnio o 7,3 roku krócej niż kobiety, choć ta nierówność stopniowo maleje. Dane pokazują też, że mężczyźni zamieszkujący miasta żyją dłużej niż mieszkańcy wsi (różnica nawet 2,2 roku w regionie mazowieckim), natomiast u kobiet różnice terytorialne są minimalne. Głównymi przyczynami śmierci pozostają choroby układu krążenia, nowotwory i schorzenia układu oddechowego, stanowiące odpowiednio ok. 71% zgonów. źródło
2. Fed pozostawia stopy na 4,25–4,50%, mimo presji prezydenta Trumpa
Rezerwa Federalna USA (Fed) podtrzymała stopy procentowe na poziomie 4,25–4,50% podczas posiedzenia 29–30 lipca 2025, utrzymując je na niezmienionym poziomie po raz piąty z rzędu. Decyzja zapadła pomimo presji politycznej ze strony obecnego prezydenta Donalda Trumpa, który domagał się obniżki stóp, argumentując, że niższe stopy pobudzą wzrost gospodarczy i obniżą koszty obsługi długu. Dwóch członków Rady Fed – mianowani przez Trumpa Michelle Bowman i Christopher Waller – sprzeciwili się utrzymaniu stóp i opowiedzieli się za ich obniżką o 0,25 punktu procentowego. Fed podkreśla, że mimo stabilnego rynku pracy i niskiego bezrobocia inflacja pozostaje powyżej celu, co uzasadnia ostrożność w zmianach polityki pieniężnej. źródło
3. GUS: Wydatki zdrowotne skoczyły o 47 mld zł — Polska coraz bliżej średniej UE
W 2024 roku całkowite wydatki na ochronę zdrowia w Polsce—wliczając środki publiczne i prywatne—osiągnęły rekordowy poziom 293,6 mld zł, co stanowi 8,1% PKB i oznacza wzrost o 47 mld zł względem 2023 r. Według GUS wydatki publiczne wzrosły do 229,1 mld zł (6,3% PKB), natomiast prywatne do 64,5 mld zł. Ekspertka z Uczelni Łazarskiego podkreśla, że mimo powszechnego przekonania o niedofinansowaniu, dane wskazują, iż Polska skutecznie zbliża się do średniej unijnej. Jednak wysoki wzrost nakładów nie przełożył się proporcjonalnie na efekty – skok 19% wydatków zapewnił jedynie umiarkowany wzrost liczby procedur medycznych. Nadal wiele problemów systemowych pozostaje niewykluczonych mimo ciągłego wzrostu finansowania. źródło
4. Niemcy zwiększają inwestycje: rekordowe 126,7 mld euro na 2026 rok
Niemiecki rząd przyjął projekt budżetu na 2026 rok, przewidując rekordowe wydatki inwestycyjne w wysokości 126,7 mld euro, co stanowi wzrost o 10% w porównaniu do roku poprzedniego i 55% w porównaniu do 2024 roku . Całkowite wydatki budżetowe na 2026 rok mają wynieść 520,6 mld euro, z czego 174,3 mld euro zostaną sfinansowane pożyczkami, co jest o około 30 mld euro więcej niż wcześniej planowano . Znaczną część tych środków przeznaczone zostaną na dwa specjalne fundusze: jeden na wydatki infrastrukturalne, a drugi na siły zbrojne . Projekt budżetu musi teraz zostać zatwierdzony przez Bundestag, który planuje rozpocząć dyskusje we wrześniu, z finalnym głosowaniem do końca listopada źródło
5. Polska w czołówce UE pod względem liczby samochodów – elektryki wciąż w tyle
Polska jest jednym z najbardziej zmotoryzowanych krajów Unii Europejskiej, zajmując szóste miejsce pod względem liczby samochodów osobowych na tysiąc mieszkańców. W 2024 roku w Polsce przypadało 611 aut na tysiąc mieszkańców, co stanowi wzrost o 2,7% w porównaniu do roku poprzedniego. Jednakże, mimo wysokiego poziomu motoryzacji, Polska znajduje się na trzecim miejscu od końca w UE pod względem udziału samochodów elektrycznych w nowych rejestracjach, który wynosi zaledwie 3%. Dodatkowo, 74% polskiej floty samochodowej stanowią pojazdy starsze niż 10 lat, podczas gdy tylko 5,6% to auta poniżej dwóch lat. źródło
6. AI Act: Nowe obowiązki dla działów HR wchodzą w życie od sierpnia 2025 r.
Od 2 sierpnia 2025 r. w Unii Europejskiej wchodzą w życie kluczowe przepisy Europejskiego Aktu o Sztucznej Inteligencji (AI Act), które w znaczący sposób wpłyną na funkcjonowanie działów HR. Nowe regulacje nakładają obowiązki m.in. nadzoru ludzkiego nad systemami AI, prowadzenia rejestru zdarzeń istotnych z punktu widzenia ryzyka przez minimum sześć miesięcy, przeszkolenia pracowników obsługujących te systemy oraz informowania pracowników o wykorzystywaniu AI wobec nich. Brak dostosowania się do tych przepisów może skutkować grzywną w wysokości do 35 mln euro lub 7% globalnych przychodów firmy. Dodatkowo, dostawcy modeli AI ogólnego przeznaczenia (GPAI) będą zobowiązani do spełnienia wymogów dotyczących przejrzystości danych treningowych, dokumentacji technicznej i poszanowania praw autorskich. Dla modeli już dostępnych na rynku przewidziano okres przejściowy do sierpnia 2027 r. źródło
7. NEET w Polsce: 10% młodych poza rynkiem pracy
W Polsce około 10% młodych osób w wieku 15–34 lata to tzw. NEET (Not in Employment, Education or Training), czyli osoby, które nie pracują, nie uczą się i nie uczestniczą w szkoleniach. Grupa ta jest zróżnicowana i obejmuje m.in. osoby zniechęcone, długoterminowo bezrobotne czy powracające na rynek pracy. Główne przyczyny tej sytuacji to m.in. niska samoocena, brak kompetencji społecznych, trudne warunki rodzinne oraz nieadekwatność systemu edukacji do potrzeb rynku pracy. Skuteczne podejście do aktywizacji młodych NEET prezentuje fiński program Ohjaamo, który oferuje zintegrowane wsparcie w zakresie doradztwa zawodowego, zdrowia, edukacji i pomocy socjalnej. W Polsce dostępne są m.in. bony stażowe, które oferują płatny staż z gwarancją zatrudnienia, jednak tylko 30% osób z grupy NEET jest zarejestrowanych w urzędach pracy, co utrudnia dotarcie do nich. Zaangażowanie pracodawców oraz rozwój elastycznych form edukacji mogą przyczynić się do skuteczniejszej aktywizacji tej grupy. źródło
Nauka i technologie
1. BeBot: Pierwszy autonomiczny robot do czyszczenia plaży w Polsce
Na plaży w gdańskiej dzielnicy Stogi rozpoczął pracę autonomiczny robot BeBot, który ma na celu oczyszczanie piasku z drobnych odpadów. Urządzenie, w pełni zasilane energią elektryczną i słoneczną, potrafi odsiewać śmieci takie jak niedopałki, kapsle, nakrętki czy opakowania po jedzeniu z głębokości do 10 cm. Jest w stanie wyczyścić do 3 tys. m² plaży w ciągu godziny. Koszt robota wynosi około 80 tys. dolarów, a jego zakup został sfinansowany przez Baltic Hub. BeBot jest pierwszym tego typu urządzeniem w Polsce i stanowi element działań na rzecz ochrony środowiska oraz poprawy estetyki plaży. W ciągu ostatniego roku z gdańskich plaż zebrano 310 ton odpadów, co podkreśla znaczenie tego innowacyjnego rozwiązania. źródło
2. Tesla Diner: Elon Musk otworzył futurystyczną restaurację w Hollywood
Elon Musk otworzył pierwszą restaurację Tesli – Tesla Diner – w Hollywood, Kalifornia. Lokal łączy elementy fast foodu, kina samochodowego i nowoczesnej technologii. Mimo wcześniejszych protestów mieszkańców, restauracja przyciągnęła tłumy już pierwszego dnia, oferując m.in. burgery, hot dogi i placki ziemniaczane. Potrawy serwowane są w opakowaniach w kształcie Cybertrucka, a gości obsługuje robot Optimus. Restauracja jest również wyposażona w 80 stacji szybkiego ładowania samochodów elektrycznych. źródło
3. Tsunami porusza się z prędkością co najmniej 800 km/h – ekspert ostrzega
Tsunami przemieszcza się zwykle z prędkością co najmniej 800 km/h, jednak na pełnym oceanie fale są trudne do zauważenia. Geolog prof. Jerzy Żaba z Uniwersytetu Śląskiego wyjaśnia, że największe zagrożenie pojawia się, gdy tsunami dociera do wybrzeża, zwłaszcza jeśli jest ono płaskie i zamieszkałe. Wówczas nawet niewielkie podniesienie poziomu wody, rzędu pół metra czy metra, może powodować ogromne zniszczenia. Przykładem jest trzęsienie ziemi w rejonie Oceanu Indyjskiego z grudnia 2004 roku, które wywołało katastrofalną falę tsunami, w wyniku której zginęło co najmniej 250 tys. ludzi. Obecnie ostrzeżenia o tsunami obejmują szerokie obszary, w tym wybrzeża Rosji, Japonii, USA i Kanady, zwłaszcza na Pacyficznym Pierścieniu Ognia, który jest aktywny sejsmicznie. źródło
4. Fuzja jądrowa źródłem złota? Nowa metoda z USA to naukowa alchemia
Amerykański startup Marathon Fusion z Kalifornii opracował metodę produkcji złota przy użyciu technologii fuzji jądrowej. Pomysł przypomina marzenie dawnych alchemików o przemienianiu pospolitych metali w złoto, ale tym razem opiera się na podstawach naukowych: fizyce jądrowej. Firma proponuje wykorzystanie neutronów generowanych w reaktorze fuzyjnym do przekształcenia izotopu rtęci-198 w rtęć-197, która następnie spontanicznie rozpada się do stabilnego izotopu złota – złota-197. Kluczowe jest zastosowanie neutronów o wysokiej energii (powyżej 6 MeV), które mogą wywołać taką reakcję. Startup szacuje, że reaktor fuzyjny o mocy 1 GW mógłby w ciągu roku wytworzyć kilka ton złota. Jednak obecnie nie istnieje żaden komercyjny reaktor fuzyjny zdolny do stabilnego podtrzymania reakcji fuzji jądrowej, a każde złoto wytworzone w takim reaktorze początkowo byłoby radioaktywne, co oznacza, że musiałoby upłynąć jeszcze dużo czasu, zanim stanie się bezpieczne. Pomimo tych wyzwań, teoria produkcji złota przy użyciu fuzji jądrowej jest zgodna z prawami fizyki i możliwa do zrealizowania – na razie jednak tylko na papierze. źródło
Comments are closed