Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Sejm zagłosuje nad wotum zaufania dla rządu Tuska w obliczu politycznych napięć
Po przegranej kampanii prezydenckiej Rafała Trzaskowskiego w Koalicji Obywatelskiej narasta napięcie. Politycy partii krytykują sztab wyborczy za izolację i brak współpracy, co pogłębia frustrację wewnątrz ugrupowania. Dodatkowo, niezadowolenie wywołał fakt, że Trzaskowski nie podziękował Donaldowi Tuskowi po ogłoszeniu wyników. W odpowiedzi na rosnące napięcia, premier Tusk zwołał obowiązkowe spotkanie klubu KO, planowane na czwartek. Dodatkowo Premier Donald Tusk zapowiedział, że w środę 11 czerwca 2025 roku odbędzie się głosowanie nad wotum zaufania dla jego rządu. Ma to być test spójności Koalicji 15 października oraz okazja do „okresowej” oceny prac rządu i poszczególnych resortów. Tusk podkreślił, że wotum zaufania powinno być nowym otwarciem, a nie działaniem defensywnym, i że dla całej koalicji ten dzień ma być impulsem do dalszego działania. źródło
2. Kreml tnie premie dla żołnierzy – regiony nie wytrzymują kosztów wojny
Rosyjskie regiony, w obliczu narastających trudności finansowych, zaczynają obniżać jednorazowe wypłaty dla żołnierzy podpisujących kontrakty na udział w wojnie przeciwko Ukrainie. Baszkortostan zmniejszył tę kwotę z 1,6 mln (75 tys zł) do 1 mln rubli (45 tys zł), a podobne kroki podjęły już Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny, obwód niżnonowogrodzki i biełgorodzki. Eksperci wskazują, że obecna sytuacja świadczy o problemach z finansowaniem rekrutacji na front, a koszty kampanii rekrutacyjnej obciążają głównie budżety regionalne. Jeśli obecne tempo wydatków się utrzyma, do końca roku może to kosztować budżet 730 mld rubli. źródło
3. Biały Dom gratuluje Nawrockiemu: 'Wspiera zdrowy rozsądek’
Po wygranej Karola Nawrockiego w wyborach prezydenckich w Polsce, Biały Dom wyraził zadowolenie z wyników głosowania. Rzeczniczka Karoline Leavitt poinformowała, że Donald Trump poparł Nawrockiego za jego „zdrowy rozsądek” oraz stanowisko w sprawie ochrony granic i przeciwdziałania inicjatywom na rzecz różnorodności, równości i inkluzyjności (DEI), które według Trumpa dominują w Europie. Prezydent elekt, podczas kampanii, spotkał się z Trumpem w Białym Domu, gdzie omówiono wspólne priorytety, w tym silne granice i zakończenie radykalnych inicjatyw DEI. źródło
4. Karol Nawrocki u prezydenta Dudy: podziękowania i plany na przyszłość
We wtorek wieczorem, 3 czerwca 2025 roku, w Pałacu Prezydenckim w Warszawie odbyło się pierwsze oficjalne spotkanie prezydenta Andrzeja Dudy z prezydentem elektem Karolem Nawrockim. Spotkanie miało charakter ogólny i służyło omówieniu kwestii związanych z przekazaniem władzy. Jednym z tematów była obsada personalna nowej Kancelarii Prezydenta, ponieważ część współpracowników ustępującego prezydenta wyraziła chęć kontynuowania pracy pod kierownictwem Nawrockiego.Po zakończeniu rozmowy Karol Nawrocki podziękował Andrzejowi Dudzie za spotkanie, publikując wspólne zdjęcie na platformie X z podpisem: „Panie prezydencie, dziękuję za spotkanie”. źródło
5. Kryzys polityczny w Holandii: premier podaje się do dymisji pod odejściu Partii Wolności z rządu
Po decyzji Geerta Wildersa, lidera skrajnie prawicowej Partii Wolności (PVV), o wycofaniu swoich ministrów z rządu, premier Holandii Dick Schoof podał się do dymisji. Wilders podjął tę decyzję w związku z odrzuceniem jego planu zaostrzenia polityki azylowej, w tym zamknięcia granic dla nowych uchodźców i deportacji Syryjczyków. Premier określił krok Wildersa jako „nieodpowiedzialny” i „niepotrzebny”, podkreślając, że Holandia stoi przed poważnymi wyzwaniami krajowymi i międzynarodowymi, które wymagają stabilnego rządu. Rząd będzie funkcjonować jako administracja tymczasowa do czasu zaplanowania nowych wyborów parlamentarnych. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Rząd wprowadza nowe przepisy chroniące przed oszustwami przy OC
Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych oraz ustawy o ewidencji ludności, mający na celu przeciwdziałanie oszustwom związanym z ubezpieczeniami OC samochodów. Nowe przepisy umożliwią firmom ubezpieczeniowym dostęp do informacji o zastrzeżonych numerach PESEL, co pozwoli im odmówić zawarcia umowy ubezpieczenia z osobą, która zastrzegła swój numer PESEL. Dotychczas ubezpieczyciele nie mieli możliwości weryfikacji takich danych, co było wykorzystywane przez przestępców do zawierania polis na skradzione dane osobowe. Dodatkowo, Sejm rozpatruje projekty deregulacji podatkowych, w tym zmiany w Ordynacji podatkowej, które przewidują rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatników. źródło
2. Unijny podatek od emisji CO₂ podniesie ceny paliw – co to oznacza dla Polaków?
Rozszerzenie unijnego systemu handlu emisjami ETS2, planowane na 2027 rok, obejmie transport i budynki, co przełoży się na wzrost kosztów dla gospodarstw domowych. Przy cenie 55 euro za tonę CO₂, tankowanie samochodu może podrożeć o około 30 zł. Organizacja Transport & Environment szacuje, że w ciągu pięciu lat nowe opłaty przyniosą Unii Europejskiej 300 mld euro, z czego Polska może otrzymać 30 mld euro, w tym 6,5 mld euro z funduszy solidarnościowych. T&E apeluje, by połowa tych środków wróciła do obywateli w formie dopłat, a reszta została przeznaczona na inwestycje w niskoemisyjny transport i poprawę efektywności energetycznej budynków. źródło
3. Masowe zwolnienia w Volkswagenie: 20 tys. osób zgodziło się na wcześniejsze odejście
Volkswagen planuje zwolnić 35 tys. pracowników do 2030 roku. Dotychczas około 20 tys. osób zgodziło się na wcześniejsze odejście z pracy. Dwie trzecie z nich przejdzie na niepełny wymiar pracy przed emeryturą. Otrzymają odprawy zależne od stażu pracy, sięgające nawet 400 tys. euro. Dodatkowo, około 130 tys. pracowników zaakceptowało zamrożenie płac oraz rezygnację z wypłacanego wcześniej świadczenia urlopowego w wysokości 1290 euro. Te działania mają na celu zaoszczędzenie 1,5 mld euro rocznie i zapobieżenie zamknięciu zakładów. źródło
4. Meta podpisuje 20-letnią umowę na zakup energii z elektrowni jądrowej w USA
Firma Meta Platforms, właściciel Facebooka, Instagrama i WhatsAppa, podpisała 20-letnią umowę z Constellation Energy Corp., największym operatorem elektrowni jądrowych w USA. Zgodnie z umową, Meta będzie nabywać energię elektryczną z elektrowni Clinton w stanie Illinois, począwszy od połowy 2027 roku, po wygaśnięciu obecnych dotacji państwowych. Constellation planuje zwiększyć produkcję energii w tej elektrowni oraz rozważa budowę dodatkowego reaktora, który już posiada federalną zgodę na budowę drugiej jednostki. Inwestycja ta podkreśla rosnące zapotrzebowanie firm technologicznych na stabilne źródła energii do zasilania centrów danych i sztucznej inteligencji. W reakcji na te doniesienia akcje Constellation wzrosły o ponad 15%. źródło
5. Franczyza Żabki przyciąga młodych i obcokrajowców — najnowsze dane
Sieć Żabka osiągnęła imponujący kamień milowy — obecnie prowadzi ją 10 tysięcy franczyzobiorców, co czyni ją jedną z największych franczyz w Polsce. Z ponad 11,5 tysiąca sklepów w całym kraju, sieć dynamicznie się rozwija, otwierając około 1000 nowych placówek rocznie. Wśród franczyzobiorców 65% stanowią kobiety, a 32% prowadzi swoje sklepy od ponad czterech lat. Najmłodsi właściciele mają 18 lat, najstarsi 78, a ponad 800 z nich pochodzi z zagranicy, głównie z Ukrainy. źródło
Nauka i technologie
1. Elon Musk inwestuje w przyszłość: Neuralink wchodzi w fazę badań klinicznych
Neuralink, firma neurotechnologiczna założona przez Elona Muska, pozyskała 650 milionów dolarów w ramach rundy finansowania serii E. Środki te umożliwią przyspieszenie badań klinicznych nad przełomowym implantem mózgowym, który pozwala pacjentom z ciężkim paraliżem sterować urządzeniami cyfrowymi i fizycznymi za pomocą myśli. Obecnie pięciu pacjentów korzysta z tej technologii w trzech krajach. Dodatkowo, Neuralink otrzymało od amerykańskiej Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) status „przełomowego urządzenia” dla dwóch swoich projektów: przywracania mowy i wzroku. Firma planuje rozszerzyć dostępność technologii, aby pomóc osobom z niezaspokojonymi potrzebami medycznymi. źródło
2. Polacy coraz częściej padają ofiarami internetowych oszustw – raport
Polacy coraz częściej padają ofiarami internetowych oszustw, a ich straty sięgają średnio 400 zł. Badanie przeprowadzone przez Amazon i Panel Badawczy Ariadna ujawnia, że 35% konsumentów skusił profesjonalny wygląd strony internetowej oraz atrakcyjne zdjęcia produktów. Zaledwie 10% badanych przywiązuje dużą wagę do designu e-sklepu, co sugeruje, że estetyka często utożsamiana jest z wiarygodnością. Dodatkowo, 30% konsumentów dało się skusić wyjątkowo niską ceną i atrakcyjnym zdjęciem produktu. Raport wskazuje również, że 86% cyberataków w IV kwartale 2024 roku miało charakter socjotechniczny, co oznacza manipulację użytkownikami w celu skłonienia ich do działań prowadzących do oszustwa. źródło
3. Naukowcy podważają rolę ozonu jako wskaźnika życia pozaziemskiego
Naukowcy z Uniwersytetu w Cambridge i Politechniki Federalnej w Zurychu, w artykule opublikowanym w „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”, poddali w wątpliwość skuteczność ozonu jako biosygnatury w poszukiwaniach życia pozaziemskiego. Choć na Ziemi ozon powstaje w wyniku działalności biologicznej, na Wenus obecność ozonu w atmosferze nie jest związana z życiem. Badania wskazują, że ozon na Wenus może powstawać w sposób abiotyczny, co komplikuje interpretację jego obecności na egzoplanetach. Naukowcy sugerują, że przed uznaniem ozonu za biosygnaturę, konieczne jest zrozumienie mechanizmów jego produkcji w atmosferach planet pozasłonecznych. źródło
4. Potężna erupcja Etny: chmura popiołu na wysokość 6 km
W nocy z 1 na 2 czerwca 2025 roku wulkan Etna na Sycylii ponownie dał o sobie znać, wyrzucając w niebo chmurę popiołu wulkanicznego sięgającą na wysokość ponad sześciu kilometrów. Erupcja rozpoczęła się od eksplozji strombolijskich, a w godzinach porannych naukowcy z Włoskiego Narodowego Instytutu Geofizyki i Wulkanologii (INGV) potwierdzili pojawienie się stałej fontanny lawy. W wyniku tego zjawiska doszło do powstania potężnego strumienia lawy, który spłynął w trzech kierunkach: południowym, wschodnim i północnym. Wybuch wulkanu wywołał panikę wśród turystów, którzy w pośpiechu opuszczali zbocza góry. Nagrania z tego wydarzenia pokazują ludzi biegnących w stronę doliny, podczas gdy za nimi unosiły się chmury popiołu i dymu. W wyniku erupcji doszło do chwilowych zakłóceń w ruchu lotniczym, a pobliskie lotnisko w Katanii podniosło poziom ostrzeżenia do czerwonego. Pomimo dramatycznego wyglądu, erupcja nie spowodowała ofiar ani poważnych zniszczeń. Lava pozostała w obrębie naturalnych barier wulkanicznych, a władze regionu uspokoiły mieszkańców i turystów, podkreślając, że nie ma zagrożenia dla ludzkiego życia. źródło
No responses yet