Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Nagłe opuszczenie G7: Trump wraca do Waszyngtonu i eskaluje presję na Iran
Prezydent USA Donald Trump zażądał od Iranu “bezwarunkowej kapitulacji”, mówiąc, że Stany Zjednoczone i sojusznicy całkowicie kontrolują przestrzeń powietrzną nad tym krajem. Ostrzegł także, że Amerykanie wiedzą, gdzie ukrywa się ajatollah Chamenei, ale na razie go nie zaatakują. Zapewnił, że nie szuka tylko zawieszenia broni, lecz “prawdziwego zakończenia” konfliktu między Iranem a Izraelem. Trump przedwcześnie opuścił szczyt G7, by wrócić do Waszyngtonu i skonsultować kolejne kroki związane z eskalacją napięcia w regionie źródło
2. Eskalacja na Bliskim Wschodzie pogarsza sytuację Ukrainy – ostrzega „El País”
Hiszpański dziennik „El País” ostrzega, że eskalacja konfliktu między Izraelem a Iranem może negatywnie wpłynąć na sytuację Ukrainy. Zwiększone napięcie na Bliskim Wschodzie może prowadzić do ograniczenia dostaw broni z Zachodu do Kijowa, zwłaszcza z USA, gdzie Izrael pozostaje priorytetowym sojusznikiem. Dodatkowo, wyższe ceny ropy naftowej mogą zwiększyć dochody Rosji z eksportu tego surowca, co zasili rosyjski budżet i potencjalnie wspomoże jej działania wojenne. „El País” zauważa, że choć Iran jest jednym z niewielu sojuszników Rosji, to eskalacja konfliktu w regionie może bardziej zaszkodzić Ukrainie niż Moskwie. źródło
3. USA zwiększą obecność wojskową przy Grenlandii – Pentagon realizuje najbardziej zdecydowany krok Trumpa
Pentagon formalnie przeniósł Grenlandię spod dowództwa Dowództwa Europejskiego (EUCOM) do Dowództwa Północnego (NORTHCOM), które odpowiada za bezpieczeństwo Ameryki Północnej. Ta decyzja, zainicjowana za prezydentury Donalda Trumpa, ma na celu wzmocnienie obecności wojskowej USA w Arktyce, gdzie rosną napięcia związane z rywalizacją strategiczną z Rosją i Chinami. Przeniesienie Grenlandii pod NORTHCOM oznacza, że amerykańskie wojsko może efektywniej rozmieszczać tam swoje siły, wzmacniać infrastrukturę obronną oraz koordynować operacje z kanadyjskimi i innymi sojuszniczymi jednostkami. W praktyce może to oznaczać zwiększenie liczby baz i systemów radarowych, co poprawi zdolności monitoringu i szybkiego reagowania w regionie Arktyki, kluczowym dla globalnej stabilności i kontroli nad szlakami morskim. Ponadto, decyzja ta może wpłynąć na przyszłość polityczną Grenlandii, która staje się coraz ważniejszym punktem na mapie geopolitycznych interesów USA. źródło
4. Umowa transportowa z Ukrainą przedłużona – Polska przeciwna kontynuacji
Parlament Europejski zdecydował o przedłużeniu umowy transportowej między Unią Europejską a Ukrainą do końca 2025 roku, co spotkało się z krytyką polskich europosłów z PO i PiS. Umowa ta zwalnia ukraińskie firmy transportowe z części unijnych regulacji, co – zdaniem polskich polityków – zagraża konkurencyjności europejskich, w tym polskich, przedsiębiorstw transportowych. Europoseł Dariusz Joński (PO) zauważył, że ukraińskie firmy transportowe przewożą obecnie więcej towarów niż przed wojną, a obowiązująca umowa z 2022 roku nie została dostosowana do zmieniającej się sytuacji rynkowej. Podobne stanowisko zajął europoseł Kosma Złotowski (PiS), który podkreślił wysokie koszty ponoszone przez polskie firmy w związku z unijnymi regulacjami. źródło
5. Caritas i PAH mobilizują Polaków – 80 mln zł w programie „Rodzina Rodzinie” dla Syrii
Polskie organizacje humanitarne, w tym Caritas Polska i Polska Akcja Humanitarna, wystąpiły z pilnym apelem o wsparcie Syrii, gdzie aż 17 mln osób potrzebuje pomocy, a 90 % żyje poniżej granicy ubóstwa. Caritas realizuje największy w historii programu „Rodzina Rodzinie”, przekazując już ok. 80 mln zł dla 52 tys. rodzin, wspierając też mikroprzedsiębiorczość. Pomoc obejmuje nie tylko żywność i wodę, ale także programy umożliwiające samowystarczalność — 88 % wspieranych projektów działa nadal po otrzymaniu pomocy . PAH od lat zapewnia Syriakom środki do przeżycia – paczki żywnościowe, zestawy higieniczne i mikroogrody – i apeluje o dalsze wsparcie źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Siódmy pakiet deregulacji: ESG, autonomiczne auta i nowe wymogi dla farmaceutów
Rząd przyjął siódmy pakiet deregulacji, wprowadzając szereg zmian dotyczących przedsiębiorstw, służb i innowacji. Przedłużono o dwa lata obowiązek sporządzania przez część firm sprawozdań ESG, co daje im więcej czasu na dostosowanie się do unijnych wymogów. Zmiany umożliwią testowanie samochodów autonomicznych na drogach publicznych, wraz z obowiązkowym ubezpieczeniem OC. W procedurach karnych wprowadzono wymóg dołączania zdjęć osób okazywanych w protokołach, a w prawie farmaceutycznym zaktualizowano kwalifikacje wymagane od osób odpowiedzialnych za dopuszczenie leków do obrotu – rozszerzają one katalog kierunków studiów uprawniających do pełnienia tej funkcji. źródło
2. Nowy model wymiany gruntów pod CPK – zamień działkę na inną z zasobu państwa
Rząd zaproponował nowy sposób wymiany nieruchomości przeznaczonych pod Centralny Port Komunikacyjny – zamiast wypłaty odszkodowania, właściciele będą mogli zamienić swoje grunty na inne działki z zasobów Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa. Rozwiązanie dostępne będzie zarówno dla osób fizycznych, jak i prawnych, a wycena nie uwzględni dodatkowej wartości wynikającej z przeznaczenia ziemi pod inwestycję publiczną. Ma to przyspieszyć proces pozyskiwania gruntów – dotychczas procedura była postrzegana jako skomplikowana i nieskuteczna . Projekt przewiduje uproszczenie mechanizmu zamiany poprzez KOWR, eliminując potrzebę złożonych procedur finansowych przy wycenie. źródło
3. Airbus podwaja dostawy i miażdży Boeinga – 766 maszyn vs 348 w 2024 roku
Airbus w ciągu ostatnich lat całkowicie wyprzedził Boeinga – w 2024 r. dostarczył 766 samolotów, ponad dwukrotnie więcej niż Boeing (348). Sprawa pogłębia się także w kwestii zamówień – Airbus osiągnął rekordowe kontrakty za niemal 10 mld USD na Salonie Lotniczym w Paryżu, podczas gdy Boeing wstrzymał się od nowych umów, by nie przyćmić tragedii z 12 czerwca, gdy rozbił się Dreamliner Air India . O ile skład zamówień rośnie, to nadrzędnym wyzwaniem dla Airbusa jest tempo realizacji – zakłócenia w łańcuchach dostaw nadal opóźniają dostawy maszyn . Boeing natomiast boryka się nie tylko z niższą produkcją, ale również z kryzysem wizerunkowym, masowymi kontrolami bezpieczeństwa i niedawnymi problemami z 737 Max. źródło
4. Nowoczesność kontra cena – co decyduje o wyborze nowego lub używanego mieszkania?
W maju 2025 roku 838 Polaków wzięło udział w badaniu portalu Nieruchomosci‑online.pl i agencji Inquiry, pytając o wybór między rynkiem pierwotnym a wtórnym. Nowe mieszkania ceni się za nowoczesność (49 %) oraz możliwość aranżacji przestrzeni (32 %), choć 34 % sceptycznie ocenia ich wykonanie. Z kolei rynek wtórny przyciąga niższą ceną (53 %), łatwiejszymi negocjacjami (42 %) i korzystną lokalizacją (40 %). Co istotne, aż 46 % respondentów deklaruje otwartość na obie opcje, natomiast młodzi chętnie wybierają nowe mieszkania, ale obawiają się o ich jakość. źródło
5. Pierwsze Apache w Polsce – leasingowe maszyny służą do szkolenia przed dostawą głównej floty
Pierwsze z ośmiu wyleasingowanych ze Stanów Zjednoczonych śmigłowców AH‑64D Apache trafiły do 56. Bazy Lotniczej w Latkowie pod Inowrocławiem i rozpoczęły służyć głównie do szkolenia pilotów i personelu naziemnego. Resort obrony zapowiada, że jest to rozwiązanie tymczasowe przed dostawą własnych, nowocześniejszych maszyn – 96 egzemplarzy od 2028 r… Minister Kosiniak‑Kamysz podkreślił, że Polska, jako kraj przyfrontowy, wymaga szybkiego wzmocnienia zdolności rozpoznawczych i obronnych.Leasing umożliwi także uruchomienie kompleksowych szkoleń – w USA i kraju – i przygotowanie wojsk na przyjęcie pełnej floty. źródło
6. Unia Europejska kończy z rosyjskim gazem – nowe przepisy wejdą w życie w 2026 roku
Komisja Europejska ogłosiła projekt rozporządzenia wprowadzającego zakaz importu rosyjskiego gazu do Unii Europejskiej, zarówno w formie skroplonej (LNG), jak i przesyłanego rurociągami. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku, z wyjątkiem umów długoterminowych zawartych do 17 czerwca 2025 roku oraz krajów otoczonych lądem, takich jak Słowacja i Węgry, które mogą być objęte odrębnymi regulacjami. Gaz skroplony z Rosji trafia obecnie m.in. do Francji, Belgii, Holandii i Hiszpanii. Komisja planuje przedstawić szczegóły propozycji w czerwcu, a pełne wdrożenie zakazu ma nastąpić do 1 stycznia 2028 roku. źródło
7. Kopenhaga wyprzedza Wiedeń – nowe miasto liderem rankingu jakości życia
W 2025 roku Kopenhaga została uznana za najbardziej przyjazne miasto do życia na świecie, wyprzedzając Wiedeń, który przez trzy lata utrzymywał się na pierwszym miejscu. Duńska stolica uzyskała niemal perfekcyjny wynik 98 punktów na 100 możliwych, zdobywając maksymalne oceny w kategoriach stabilności, edukacji i infrastruktury. Wiedeń spadł na drugą lokatę ex aequo ze Zurychem, głównie z powodu obniżenia oceny w zakresie stabilności, po dwóch udaremnionych atakach terrorystycznych, w tym planowanym zamachu podczas koncertu Taylor Swift. W czołówce rankingu znalazły się również miasta takie jak Melbourne, Genewa, Sydney, Osaka, Auckland i Adelaide. źródło
Nauka i technologie
1. Złote smartfony i 5G – Trump Mobile wkracza na rynek telekomunikacyjny
Trump Organization uruchomiła nową sieć komórkową – Trump Mobile, oferującą plan „The 47 Plan” za 47,45 USD miesięcznie. W ramach abonamentu użytkownicy otrzymują nielimitowane rozmowy, wiadomości tekstowe i dane, a także dostęp do usług telemedycyny i pomocy drogowej. Dodatkowo, w sprzedaży pojawi się smartfon T1 Phone w kolorze złotym, wyprodukowany w USA, w cenie 499 USD. Sieć korzysta z infrastruktury trzech głównych operatorów komórkowych w USA, co pozwala na oferowanie usług 5G. Pomimo atrakcyjnych usług, cena abonamentu jest wyższa niż u konkurencji, co może wpłynąć na konkurencyjność oferty. źródło
2. Ekspert: Ulewne deszcze pogłębiają suszę w Polsce – potrzebna jest retencja wody
Intensywne i krótkotrwałe opady deszczu nie rozwiązują problemu suszy w Polsce, a wręcz go pogłębiają – ostrzega dr Sebastian Szklarek z Europejskiego Regionalnego Centrum Ekohydrologii Polskiej Akademii Nauk. Takie deszcze nie mają czasu, by wsiąknąć w przesuszoną glebę, co prowadzi do ich spływu powierzchniowego i ryzyka powodzi błyskawicznych. Zamiast tego, konieczne są długotrwałe, umiarkowane opady oraz inwestycje w retencję wody, takie jak mokradła, studnie chłonne czy ogrody deszczowe. W Polsce 45% powierzchni rolnych i leśnych jest zagrożonych suszą rolniczą, co wpływa na spadek plonów i wzrost cen żywności. źródło
3. Koszty i obawy o zasięg hamują rozwój elektromobilności w Europie
Zainteresowanie samochodami elektrycznymi w Europie spada szybciej niż w USA, wynika z badania przeprowadzonego przez Shell wśród 15 tys. kierowców z różnych krajów. W 2025 roku 41% Europejczyków rozważało zakup elektryka, podczas gdy w 2024 roku było to 48%. W Stanach Zjednoczonych spadek był mniejszy – z 34% do 31%. Głównym powodem niechęci do elektryków są wysokie ceny – średnio o 30% wyższe niż pojazdów spalinowych. Dodatkowo, choć obawy dotyczące zasięgu maleją, nadal istnieją wśród kierowców. W Polsce 66% badanych uważa, że elektryki nie wyprą spalinowych aut w ciągu najbliższych 10 lat. źródło
4. Nietypowe impulsy radiowe z Antarktydy – nowe wyzwanie dla fizyki cząstek
Naukowcy prowadzący badania na Antarktydzie za pomocą eksperymentu ANITA (Antarctic Impulsive Transient Antenna) wykryli serię nietypowych sygnałów radiowych, które nie pasują do znanych modeli fizycznych. Zestaw anten zamontowany na balonie na wysokości około 40 km nad lodem wychwycił impulsy, które wydawały się pochodzić spod powierzchni ziemi, co jest niezgodne z obecnym rozumieniem oddziaływań cząstek elementarnych. Jedno z możliwych wyjaśnień sugeruje, że sygnały mogą pochodzić od cząstek spoza Modelu Standardowego, takich jak sterylne neutrino. Inna hipoteza wskazuje na możliwość istnienia równoległego wszechświata, w którym czas płynie w przeciwnym kierunku i dominuje antymateria. źródło
#trump #izrael #iran #g7 #ukraina
No responses yet