Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Sąd Najwyższy odrzuca masowe protesty wyborcze – decyzja ws. ważności wyborów 1 lipca
Sąd Najwyższy zdecydował o pozostawieniu bez dalszego biegu ponad 50 000 protestów wyborczych złożonych za pomocą wzorów od Romana Giertycha (49 598) i Michała Wawrykiewicza (3 960), uznając je za niespełniające wymogów formalnych, głównie z powodu braku konkretnych zarzutów co do ważności wyborów. Dodatkowo, w ponad 400 indywidualnych protestach SN uznał osiem za zasadne, a sześć za bezzasadnych — te decyzje będą uwzględnione przy ostatecznym rozstrzygnięciu ważności wyborów. Ostateczna decyzja zapadnie podczas posiedzenia całego składu Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN zaplanowanego na 1 lipca o godz. 13:00. . źródło
2. Zełenski wypowiada Konwencję Ottawską – Ukraina dostosowuje prawo do realiów wojny
Prezydent Ukrainy, Wołodymyr Zełenski, podpisał dekret o wycofaniu kraju z Konwencji Ottawskiej, traktatu zakazującego użycia, produkcji i przechowywania min przeciwpiechotnych. Decyzja ta jest odpowiedzią na intensyfikację rosyjskich ataków z użyciem tych min, podczas gdy Rosja nie jest stroną konwencji. Roman Kostenko, sekretarz komisji ds. bezpieczeństwa narodowego ukraińskiego parlamentu, podkreślił, że Ukraina nie może pozostawać związana ograniczeniami traktatu, gdy przeciwnik ich nie przestrzega. Podobne kroki podjęły inne państwa bałtyckie oraz Finlandia, a w Polsce Sejm uchwalił ustawę o wypowiedzeniu traktatu. źródło
3. 36–140 tys. protestujących na ulicach Belgradu – brutalna interwencja sił porządkowych
W sobotę 28 czerwca w Belgradzie odbyły się ogromne protesty zorganizowane przez obywatelski ruch „Serbia przeciwko przemocy”, sprzeciwiający się rządom prezydenta Aleksandara Vučicia. Demonstracje odbyły się przy okazji narodowego święta Vidovdana (Dzień świętego Wita), podczas którego tysiące osób – według różnych szacunków od 36 tys. do 140 tys. – wyszły na ulice, domagając się przedterminowych wyborów i dymisji rządu. Po zakończeniu głównego zgromadzenia część protestujących próbowała wedrzeć się do obozu zwolenników Vučića w Parku Pionierów, co wywołało konfrontacje z policją – użyto gazu łzawiącego, pałek i granatów hukowych, zatrzymując dziesiątki osób. Policja poinformowała o kilku rannych funkcjonariuszach, a według jednego z protestujących „Bóg wie, ilu obywateli mogło zginąć”, co podkreśliło napięcie i dramatyzm sytuacji. źródło
4. Trump wzywa Kanadę do przystąpienia do USA – 'całkowicie na nas polega’
Prezydent USA, Donald Trump, ponownie wyraził przekonanie, że Kanada powinna stać się 51. stanem Stanów Zjednoczonych. W wywiadzie dla telewizji Fox News stwierdził, że Kanada całkowicie polega na USA, podczas gdy Stany Zjednoczone nie są zależne od Kanady. Trump dodał, że wstrzymał negocjacje handlowe z Kanadą z powodu jej planów nałożenia podatku od usług cyfrowych. Zapowiedział również, że wkrótce ogłosi nowe stawki celne na towary z tego kraju. źródło
5. Iran gotów do wznowienia programu nuklearnego – ostrzeżenie MAEA
Szef Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej (MAEA), Rafael Grossi, ostrzegł, że Iran może wznowić wzbogacanie uranu w ciągu kilku miesięcy, mimo niedawnych ataków USA i Izraela na irańskie obiekty nuklearne. Grossi podkreślił, że Iran zachował zdolności technologiczne i przemysłowe niezbędne do kontynuacji programu jądrowego. Jego ocena stoi w sprzeczności z zapewnieniami prezydenta USA, Donalda Trumpa, który twierdził, że amerykańskie naloty całkowicie zniszczyły irańskie instalacje nuklearne. Z kolei raporty wywiadu USA sugerują, że ataki opóźniły program Iranu jedynie o kilka miesięcy. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. PGZ Stocznia Wojenna w Gdyni – renesans zawodu stoczniowca i wyzwania kadrowe
PGZ Stocznia Wojenna w Gdyni przeżywa dynamiczny rozwój, realizując liczne zamówienia na okręty dla Marynarki Wojennej RP. Prezes stoczni, Marcin Ryngwelski, podkreślił, że zawód stoczniowca przeżywa obecnie renesans, jednak brakuje wykwalifikowanych fachowców. W związku z tym, stocznia apeluje do władz o wsparcie edukacji technicznej, aby sprostać rosnącym potrzebom branży. Wydarzeniem towarzyszącym była organizacja Dnia Stoczniowca i Dnia Marynarki Wojennej, mającego na celu promocję zawodu i integrację środowiska morskiego. źródło
2. Geopolityka i oszczędność paliwa: dlaczego LOT wybrał A220
Polskie Linie Lotnicze LOT zdecydowały się odrzucić ofertę Embraera i wybrać europejskiego dostawcę – Airbusa, co stanowi historyczną zmianę floty regionalnej. W ramach umowy, od 2027 roku do floty dołączy 40 samolotów A220‑100 i A220‑300, z opcją zakupu kolejnych 44 maszyn. Decyzja została podyktowana aspektem geopolitycznym, koniecznością dywersyfikacji dostawców oraz chęcią zoptymalizowania kosztów operacyjnych i komfortu pasażerów. Airbus A220 wyróżnia się nowoczesnymi silnikami Pratt & Whitney, które redukują zużycie paliwa i emisję CO₂ o około 25% w porównaniu do poprzednich generacji. Ponadto, eksperci podkreślają, że współpraca z Airbus może wzmocnić pozycję LOT-u w kontekście rozwoju Centralnego Portu Komunikacyjnego i powiązań z europejskim przemysłem lotniczym. źródło
3. Kawa pod silną presją kosztową – ceny rosną w szybkim tempie
W maju 2025 roku ceny kawy w Polsce wzrosły o ponad 25% w porównaniu do poprzedniego roku, co stanowi kontynuację trendu wzrostu cen od początku roku. Kawa mielona podrożała o 25,1%, a rozpuszczalna o 20,3%. Główne przyczyny to problemy podażowe spowodowane niekorzystnymi warunkami pogodowymi w krajach produkujących kawę, takich jak Brazylia i Wietnam, oraz rosnące koszty operacyjne dystrybutorów i sieci handlowych. Eksperci przewidują, że choć dynamika wzrostu cen może chwilowo wyhamować, to w dłuższej perspektywie kolejne podwyżki są nieuniknione. źródło
4. Restrukturyzacja Makro Cash and Carry: zamknięcie hal i redukcja etatów
Makro Cash and Carry Polska ogłosiła plan restrukturyzacyjny, który obejmuje zamknięcie czterech hal – w Rybniku, Słupsku, Toruniu i Zabrzu – oraz dwóch centrów dystrybucyjnych. Decyzja ta ma na celu skoncentrowanie się na sektorze HoReCa (hotelarsko-gastronomicznym) poprzez rozwój usług dostaw żywności i rozwiązań cyfrowych. W wyniku zmian pracę może stracić nawet 400 osób. Firma zapewnia, że zwalnianym pracownikom udzieli wsparcia w poszukiwaniach nowych możliwości zatrudnienia. źródło
5. Coraz więcej Amerykanów mieszka w samochodach – bezdomność osiąga rekordowy poziom
W Stanach Zjednoczonych rośnie liczba osób mieszkających w samochodach, co stanowi poważny problem społeczny. W 2024 roku odnotowano ponad 770 tys. osób bezdomnych, o 18% więcej niż rok wcześniej, co stanowi najwyższy poziom od 2007 roku. Główne przyczyny to brak przystępnych cenowo mieszkań, rosnące koszty życia oraz klęski żywiołowe. Wśród bezdomnych znajduje się pełen przekrój demograficzny, w tym osoby pracujące, które nie zarabiają wystarczająco, by pokryć koszty mieszkania. Ponadto, około 30% bezdomnych zmaga się z problemami zdrowia psychicznego lub uzależnieniami. Część z nich decyduje się mieszkać w samochodach, co w wielu miastach może prowadzić do aresztowań z powodu obowiązujących przepisów zakazujących takiego sposobu życia. Dodatkowo, w schroniskach brakuje około 200 tys. miejsc, co pogłębia problem. źródło
6. Polska droższa na wakacje niż Hiszpania, Grecja i Portugalia – zaskakujące dane
Polska stała się droższym kierunkiem wakacyjnym niż popularne kraje takie jak Hiszpania, Grecja czy Portugalia. Pomimo niższych wydatków Polaków na hotele i restauracje w porównaniu do innych krajów UE, ceny w Polsce rosną szybciej. Silny złoty i rosnące koszty życia sprawiają, że urlop w kraju jest droższy niż wyjazd do wielu europejskich destynacji. W artykule zamieszczono mapę prezentującą, gdzie obecnie najtaniej można spędzić wakacje. To zaskakujące porównanie zmienia sposób patrzenia na polski rynek turystyczny. źródło
Nauka i technologie
1. Naukowcy ostrzegają: rosnąca wilgotność powietrza zagraża zdrowiu
Naukowcy biją na alarm – w ciągu ostatnich 40 lat wilgotność powietrza w wielu regionach świata wzrosła, co zwiększa ryzyko przegrzania organizmu. Wysoka wilgotność utrudnia odparowywanie potu, co może prowadzić do udaru cieplnego. Zjawisko to jest szczególnie niebezpieczne w miastach, gdzie betonoza i zmniejszona wentylacja potęgują efekt cieplny. Eksperci zalecają odpowiednie nawodnienie, unikanie bezpośredniego słońca oraz stosowanie wentylatorów i klimatyzacji w celu redukcji ryzyka zdrowotnego. źródło
2. Geoffrey Hinton: AI zrewolucjonizuje medycynę i edukację
Według Geoffreya Hintona, znanego jako „ojciec chrzestny AI”, sztuczna inteligencja wkrótce zrewolucjonizuje dwie kluczowe dziedziny: ochronę zdrowia i edukację. Hinton przewiduje, że AI będzie coraz bardziej wykorzystywana w analizie badań medycznych, co pozwoli na wcześniejsze wykrywanie chorób, takich jak rak, oraz na bardziej precyzyjne diagnozy. W edukacji AI może pełnić rolę indywidualnego tutora, co przyspieszy proces nauki dzieci. Choć obecnie takie rozwiązania są w fazie rozwoju, w nadchodzących latach mogą stać się powszechne. źródło
3. Glutaminian sodu: z demonizowanego dodatku do kulinarnego must-have
Glutaminian sodu (MSG), znany ze wzmacniania smaku umami, przez lata był obwiniany o wywoływanie objawów takich jak bóle głowy czy kołatanie serca, co doprowadziło do jego złej reputacji. Jednak badania naukowe nie potwierdziły jednoznacznego związku między MSG a tymi dolegliwościami. Organizacje zdrowotne, takie jak FDA czy WHO, uznają go za bezpieczny przy typowych poziomach spożycia. W ostatnich latach glutaminian zyskuje na popularności, pojawiając się w nowych produktach spożywczych oraz w kuchniach influencerów. Firma Ajinomoto, największy producent MSG, aktywnie działa na rzecz poprawy jego wizerunku, współpracując z kucharzami i dietetykami. Nowe pokolenie kucharzy, zwłaszcza azjatyckich Amerykanów, przywraca glutaminian do swoich potraw, traktując go jako element kulturowej tożsamości. źródło
#prasowka #news #informacje #sn #giertych
No responses yet