Polityka i konflikty międzynarodowe
1. Presja Waszyngtonu: Japonia i Australia muszą określić swoje stanowisko wobec Tajwanu
Stany Zjednoczone wywierają presję na Japonię i Australię, domagając się od nich deklaracji dotyczących ich potencjalnej roli w przypadku konfliktu z Chinami o Tajwan. Wiceszef Pentagonu Elbridge Colby prowadzi rozmowy z przedstawicielami obu krajów, zachęcając ich do zwiększenia wydatków na obronność i opracowania konkretnych planów operacyjnych związanych z obroną Tajwanu. Jednakże zarówno Tokio, jak i Canberra wyrażają zaskoczenie tymi żądaniami, podkreślając, że decyzje o zaangażowaniu wojskowym będą podejmowane indywidualnie przez ich rządy w odpowiednim czasie. źródło
2 MKiDN wstrzymuje prace Centrum Lemkina – czy Polska rezygnuje z dokumentowania rosyjskich zbrodni?
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zdecydowało się nie przedłużać kontraktów zespołowi Centrum Lemkina, który od 2022 r. zbierał świadectwa rosyjskich zbrodni w Ukrainie, ryzykując życie i zdrowie. Instytucja dokumentująca przeszło 700 relacji z miejsc takich jak Bucza, Jahidne czy Izium może w przyszłości stanowić podstawę dowodową przed międzynarodowymi trybunałami. Według kierownictwa Instytutu Pileckiego i mediów niezależna dokumentacja tych zbrodni wpisuje się w polską rację stanu, a decyzja MKiDN jest oceniana jako błędna i krótkowzroczna. Resort tłumaczył decyzję, powołując się na rzekome ograniczenia ustawowe dotyczące dokumentowania zbrodni po 1990 roku, czego eksperci stanowczo zaprzeczają. W obronie Centrum stanęli m.in. prof. Hubert Izdebski i dyrektor Muzeum Auschwitz‑Birkenau Piotr Cywiński. źródło
3. Sejm uchwalił nowe zasady budownictwa socjalnego: 15‑letni zakaz wykupu i rosnący Fundusz Dopłat
Sejm przyjął nowelizację ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, co spowodowało podział wśród koalicjantów. Ustawa m.in. przewiduje zakaz przekształcania lokali społecznych na własność przez 15 lat od przekazania do użytkowania oraz do momentu spłaty kredytu znaczonych BGK. Przepisy utrzymują obowiązkowe krajowe standardy dotyczące liczby miejsc postojowych przy nowych inwestycjach mieszkaniowych. Wydatki na Fundusz Dopłat rosną stopniowo — do 10 mld zł rocznie do 2030 r., wspierając budownictwo socjalne i społeczne. Dzięki poprawkom SIM-y i TBS-y w mniejszych gminach (poniżej 100 tys. mieszkańców) nadal umożliwiają najemcom dojście do własności lokalu. źródło
4. Belgia inwestuje 2,3 mld euro w amunicję – największy zakup w historii armii
Minister obrony Belgii, Theo Francken, ogłosił plan zakupu amunicji o wartości 2,3 miliarda euro, który ma zostać zrealizowany jeszcze w 2025 roku. To największa inwestycja w amunicję w historii belgijskiej armii, mająca na celu uzupełnienie wieloletnich braków w zapasach. W ramach programu zakupione zostaną m.in. pociski artyleryjskie kal. 155 mm, rakiety przeciwpancerne i przeciwlotnicze oraz nowoczesne rakiety manewrujące Joint Strike Missile (JSM). Minister Francken podkreślił pilną potrzebę tego zakupu, wskazując na dramatycznie niski poziom zapasów i zagrożenie dla obronności kraju. Zakup ma zostać zrealizowany jeszcze w 2025 roku, co uczyni go największą inwestycją w amunicję w historii belgijskiej armii. źródło
5. Trump apeluje do zwolenników: nie atakujcie administracji ws. Epsteina
Prezydent USA Donald Trump zaapelował do swoich zwolenników, by nie atakowali jego administracji w związku ze sprawą Jeffreya Epsteina. Po ogłoszeniu przez prokuraturę, że nie ma dowodów na istnienie „listy klientów” Epsteina ani na to, że szantażował on ważne osobistości, część prawicowych blogerów i influencerów zaczęła domagać się dymisji prokurator generalnej Pam Bondi oraz dyrektora CIA Johna Ratcliffe’a. Trump na swoim portalu Truth Social napisał: „Wszyscy atakują Pam Bondi, która FANTASTYCZNIE wykonuje swoją pracę!”. Dodał także, że „wszyscy jesteśmy w jednej drużynie MAGA” i wyraził niezadowolenie z ataków na administrację w tej sprawie. źródło
Gospodarka i społeczeństwo
1. Migracja głównym czynnikiem wzrostu populacji UE do 450 mln
Liczba ludności Unii Europejskiej osiągnęła rekordowy poziom 450,4 mln osób w 2024 roku, głównie dzięki migracji. W ubiegłym roku zmarło 4,82 mln osób, podczas gdy urodziło się 3,56 mln, co oznacza naturalny spadek populacji o 1,26 mln. Wzrost liczby ludności wynika z dodatniego salda migracyjnego, które dodało 2,3 mln osób, równoważąc naturalny spadek. Największy wzrost liczby ludności odnotowały Malta, Irlandia i Luksemburg, podczas gdy Łotwa, Węgry, Polska i Estonia zanotowały spadki. źródło
2. UE zawiesza odwet na USA do początku sierpnia – preferuje negocjacje mimo groźby 30‑proc. ceł
Unia Europejska zdecydowała o przedłużeniu zawieszenia środków odwetowych wobec USA do początku sierpnia, mimo że pierwotnie miały one wejść w życie nocą z 13 na 14 lipca. Decyzja ma związek z zapowiedzią Donalda Trumpa nałożenia 30‑procentowych ceł na import z UE i Meksyku od 1 sierpnia. Ursula von der Leyen podkreśliła, że Unia wciąż preferuje wynegocjowane porozumienie, jednocześnie przygotowując kolejne pakiety odwetowe obejmujące do €72–93 mld importu z USA. Niemiecki minister finansów Lars Klingbeil ostrzegł jednocześnie, że jeśli rozmowy zawiodą, to UE musi podjąć zdecydowane kroki, aby chronić europejski przemysł i miejsca pracy. źródło
3. Czesi szturmują Polskę – rekordowe 410 tys. wizyt w 2024 r.
W 2024 roku rekordowo aż 410 tys. Czechów odwiedziło Polskę w celach turystycznych – to najwyższy wynik w historii i liczba porównywalna z czeskim ruchem turystycznym do Chorwacji. Większość wizyt miała miejsce latem, a prawdziwa liczba odwiedzin może być jeszcze wyższa, ponieważ część turystów wybierała prywatne kwatery i mniejsze obiekty noclegowe, które nie są w pełni uwzględniane w statystykach . Pavel Trojan, szef czeskiego oddziału POT, podkreśla, że pytanie „czy jechać do Polski?” zostało zastąpione pytaniem „gdzie dokładnie jechać?”, co świadczy o rosnącej popularności różnych regionów naszego kraju. Czechów przyciąga do Polski nie tylko Bałtyk, lecz także miasta jak Kraków czy Wrocław, a także turystyka aktywna — rowery, góry, festiwale — oraz łatwość komunikacji językowej, zwłaszcza dla osób powyżej 50. roku życia. Według Trojana, liczba czeskich turystów może wzrosnąć w kolejnych latach nawet do 850 tys. rocznie. źródło
4. AI zmienia rynek pracy: młodsze pokolenia stawiają na rozwój, nie awans”
Sztuczna inteligencja (AI) znacząco wpływa na rynek pracy, zwłaszcza wśród młodych pracowników. Automatyzacja przejmuje rutynowe zadania na poziomie juniorskich stanowisk, co utrudnia zdobywanie doświadczenia i awansowanie w karierze. Z drugiej strony, pokolenie Z i millenialsi preferują elastyczność, rozwój umiejętności i poszukiwanie celu w pracy, zamiast tradycyjnego modelu kariery. To zjawisko może prowadzić do niedoboru liderów i specjalistów w przyszłości. Firmy i instytucje edukacyjne muszą dostosować systemy szkoleniowe do nowych realiów, aby zapewnić młodym pracownikom odpowiednie wsparcie i możliwości rozwoju. źródło
5. Optymizm inwestorów napędza Bitcoina do nowych szczytów
Bitcoin osiągnął nowy rekord cenowy, przekraczając 118 tys. dolarów, z kapitalizacją rynkową wynoszącą 2,35 biliona dolarów. Całkowita kapitalizacja rynku kryptowalut wzrosła do 3,67 biliona dolarów, zbliżając się do rekordu 3,72 biliona dolarów z grudnia 2024 roku. Eksperci wskazują na optymizm wynikający z oznak zmiany polityki w USA dotyczącej ceł oraz obniżek stóp procentowych, które uwalniają kapitał i kierują go na rynek kryptowalut. źródło
Nauka i technologie
1. Boom AI, brak zabezpieczeń – 86% firm doświadczyło incydentów z użyciem sztucznej inteligencji
Według raportu Cisco Cybersecurity Readiness Index 2025, tylko 3% polskich firm osiąga dojrzały poziom gotowości na cyberzagrożenia, w porównaniu do 4% średniej światowej. Aż 86% organizacji doświadczyło incydentów związanych z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, a 79% firm wskazało niedobór specjalistów ds. cyberbezpieczeństwa jako poważny problem. Wiele firm nie ma nawet wglądu w sposób wykorzystania narzędzi generatywnej AI przez pracowników – 63% nie monitoruje interakcji z GenAI ani nie potrafi wykrywać nieautoryzowanych wdrożeń AI. Brak świadomości użytkowników – w tym wiedzy o phishingu i zagrożeniach socjotechnicznych – stanowi największą słabość, podczas gdy sama infrastruktura IT jest często traktowana wtórnie w organizacjach . Jednocześnie większość firm dostrzega potrzebę inwestycji: budżety na bezpieczeństwo rosną, ale wielu przedsiębiorstw wciąż nie wdraża odpowiednich procedur i szkolenia personelu. źródło
2. Leczniczy lakier do paznokci – polscy naukowcy przełamują bariery w podawaniu leków
Biotechnolodzy z Politechniki Krakowskiej pracują nad rewolucyjnym pomysłem – leczniczym lakierem do paznokci, który mógłby dostarczać leki nie tylko miejscowo, lecz także ogólnoustrojowo przez płytkę paznokciową, działając w sposób stopniowy i kontrolowany. Studenci Iga Chodak i Kamil Jurek, pod opieką dr hab. Jolanty Jaśkowskiej, prowadzą badania nad formułami umożliwiającymi uwalnianie substancji aktywnych takich jak przeciwgrzybicze, przeciwbólowe czy przeciwzapalne. Badania potwierdzają, że takie lakierowe formy podawania mogą być dobrą alternatywą dla tradycyjnych metod leczenia, także w terapii schorzeń ogólnoustrojowych, ze względu na specyficzną strukturę płytki paznokciowej, która sprzyja penetracji substancji aktywnych przez kilka dni . Koncepcja opiera się na nowoczesnej technologii transungualnego podawania leków, która w innych badaniach wykazała skuteczność m.in. przy leczeniu onychomikozy. źródło
3. Alior Bank wprowadza obrączkę płatniczą – płatności jednym ruchem ręki
Alior Bank wprowadza do swojej oferty obrączkę płatniczą, umożliwiającą bezstykowe płatności jednym ruchem ręki, bez potrzeby ładowania czy połączenia z internetem. Urządzenie działa po wcześniejszym dodaniu karty bankowej w aplikacji Tapster. Obrączka płatnicza to nowoczesne urządzenie do płatności zbliżeniowych, które zakłada się na palec jak zwykły pierścionek. Wyposażona jest w specjalny moduł NFC (Near Field Communication), umożliwiający dokonywanie płatności dokładnie tak, jak zbliżeniowa karta debetowa lub telefon z Google Pay/Apple Pay. Obrączka nie wymaga baterii, ładowania ani sparowania z telefonem. Działa w oparciu o technologię NFC, co pozwala na szybkie i bezpieczne transakcje w terminalach zbliżeniowych – bez potrzeby posiadania telefonu czy portfela. źródło
4. Starzenie się jako cel terapeutyczny: nowa perspektywa w medycynie
Dr hab. Ewelina Pośpiech, ekspertka w dziedzinie epigenetyki starzenia z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, podkreśla, że starzenie się powinno być traktowane jako cel terapeutyczny. Obecnie wiemy, że znacznie więcej zależy od nas samych, a klucz do spowolnienia zegara biologicznego może kryć się w codziennych wyborach dotyczących diety, ruchu i jakości życia, które pozostawiają ślad na naszym DNA poprzez jego modyfikacje chemiczne, czyli metylację. Symulacje pokazują, że jeśli każdy z nas odmłodziłby się biologicznie o zaledwie 7 lat, to zapadalność na choroby przewlekłe mogłaby spaść nawet o ok. 50 proc. Zegar epigenetyczny, analizujący metylację DNA, staje się kluczowym narzędziem w ocenie wieku biologicznego i skuteczności interwencji zdrowotnych. źródło
No responses yet