Prasówka logo

📰 W skrócie
🏛️ Polityka i konflikty międzynarodowe

1. Polska apeluje o całkowite zakończenie importu rosyjskiej ropy do 2026 r.
Polski rząd wezwał partnerów z Unii Europejskiej do całkowitego zakończenia importu rosyjskiej ropy najpóźniej do końca 2026 roku, argumentując, że dalsza zależność energetyczna od Moskwy osłabia bezpieczeństwo wspólnoty. Warszawa podkreśla, że nawet ograniczone dostawy stanowią narzędzie nacisku politycznego Kremla, a ich odcięcie powinno być elementem długofalowej strategii sankcyjnej. Polska, która sama niemal całkowicie zrezygnowała z rosyjskich dostaw, wskazuje na alternatywy w postaci importu z Bliskiego Wschodu, Norwegii czy USA. Inicjatywa ta spotyka się jednak z oporem części krajów, szczególnie Węgier, które wciąż silnie polegają na taniej rosyjskiej ropie.
2. UE proponuje zawieszenie części umów z Izraelem w odpowiedzi na kryzys w Gazie
Komisja Europejska rozważa zawieszenie części umów z Izraelem, w tym preferencyjnych warunków w handlu i ochrony własności intelektualnej, jako reakcję na nasilające się doniesienia o łamaniu praw człowieka w Gazie. Decyzja ta miałaby uderzyć w izraelską gospodarkę, a jednocześnie wysłać sygnał polityczny o gotowości Europy do zaostrzenia stanowiska wobec Jerozolimy. Propozycja spotkała się jednak z krytyką ze strony państw takich jak Niemcy, które obawiają się pogorszenia relacji strategicznych. Izrael z kolei oskarża Brukselę o uleganie presji międzynarodowych organizacji pozarządowych i ignorowanie działań Hamasu.
3. Trump powraca na światową scenę podczas uroczystości w ONZ
Donald Trump, powracający na stanowisko prezydenta USA, ma wystąpić na 80. Zgromadzeniu Ogólnym ONZ, gdzie światowi przywódcy oczekują jego stanowiska wobec konfliktów w Ukrainie i Gazie. Dla wielu sojuszników w Europie i Azji będzie to pierwsza okazja, by usłyszeć, jak jego administracja planuje reagować na wyzwania bezpieczeństwa i relacje z Rosją. Szczególnym punktem zainteresowania jest podejście Trumpa do dalszego wsparcia militarnego dla Kijowa, którego ograniczenie mogłoby wstrząsnąć równowagą sił na wschodniej flance NATO. Wystąpienie ma też znaczenie symboliczne – powrót USA do centrum globalnej dyplomacji po latach politycznych turbulencji.
4. UE chce zacieśnienia relacji z Indiami mimo współpracy z Rosją
Unia Europejska planuje rozszerzenie współpracy gospodarczej i technologicznej z Indiami, mimo że Delhi utrzymuje bliskie relacje wojskowe i energetyczne z Rosją. UE liczy, że pogłębione partnerstwo z drugą najludniejszą gospodarką świata pomoże zrównoważyć wpływy Chin i wzmocnić globalne łańcuchy dostaw. Jednocześnie jednak część państw członkowskich podnosi zastrzeżenia, wskazując, że polityka Indii jest sprzeczna z unijnymi sankcjami wobec Moskwy. Debata pokazuje rosnące napięcie między pragmatyzmem gospodarczym a zasadami polityki zagranicznej UE.
5. Kaczyński żąda przeniesienia ambasady Rosji – „zagrożenie kontrwywiadowcze"
Jarosław Kaczyński, lider PiS, zaapelował, aby przenieść Ambasady Federacji Rosyjskiej w Warszawie, argumentując, że obecna lokalizacja stanowi poważne zagrożenie kontrwywiadowcze. Obecny budynek ambasady mieści się w rejonie Belwederu, w pobliżu ważnych polskich instytucji państwowych – między innymi Kancelarii Premiera i reprezentacyjnego budynku urzędu prezydenckiego. Kaczyński przypominał, że teren ten dawniej należał do Ministerstwa Obrony Narodowej, co podkreśla historyczne i strategiczne znaczenie lokalizacji.

Doceniasz Prasówkę? Postaw nam kawę!

Codziennie wieczorem przeglądamy dziesiątki źródeł, by rano dostarczyć Ci darmowe, rzetelne i zweryfikowane newsy. Jeśli to dla Ciebie wartościowe – wesprzyj nas na Buy Coffee i pozwól rozwijać Prasówkę.

Wesprzyj na Buy Coffee
💼 Gospodarka i społeczeństwo

1. Fed obniża stopy o 0,25 pp — pierwsza taka decyzja za kadencji Trumpa
FOMC, czyli Federalny Komitet ds. Operacji Otwartego Rynku, zdecydował o obniżeniu głównych stóp procentowych o 0,25 punktu procentowego, do przedziału 4,00-4,25% — to pierwsza taka redukcja w 2025 roku i pierwsza od objęcia urzędu przez Donalda Trumpa. Decyzja wynika z obserwowanego spowolnienia gospodarczego w USA, m.in. w postaci mniejszej liczby nowych miejsc pracy, choć inflacja pozostaje wciąż wysoka. Wobec wielu publicznych sporów pomiędzy Trumpem a Jerome'em Powellem — Trump domagał się obniżek już wcześniej, krytykując szefa Fed za powolność — redukcja stanowi pewne ustępstwo w kierunku prezydenckiej presji. Głosowanie było dość jednomyślne: 10 z 11 członków Komitetu poparło tę obniżkę; jedynie Stephen I. Miran był za większym cięciem (-0,50 pp).
2. UE odnotowuje stabilną inflację, a pierwszy kraj zanotował 0% wzrostu cen
Inflacja HICP w Unii Europejskiej w sierpniu 2025 utrzymała się na poziomie 2,4% rok do roku, co oznacza stagnację względem lipca. W strefie euro inflacja wyniosła 2,0%, także bez zmian przez kolejny miesiąc — to wynik bardzo bliski celowi Europejskiego Banku Centralnego. Z wyróżniających się przypadków: Cypr osiągnął zerowy wzrost cen HICP — to pierwszy taki przypadek w UE od 2020 r.; inne kraje z inflacją poniżej 2% to Francja (0,8%), Włochy (1,6%), Dania i Irlandia (po 1,6%). Polska ma inflację HICP na poziomie 2,7%, czyli wyraźnie mniejszą niż w poprzednich miesiącach, a inflacja mierzona metodą krajową (CPI) wynosi 2,9%, tylko nieco wyżej.
3. Rosja łagodzi restrykcje monetarne – stopy procentowe spadają
W reakcji na rosnące problemy gospodarcze związane z wojną i sankcjami, Bank Centralny Rosji obniżył główną stopę procentową z 18% do 17%. Inflacja sięga około 8,2%, co nadal stanowi wyzwanie dla stabilności cen, a oczekiwania inflacyjne pozostają wysokie. Rosną wydatki budżetowe na cele wojskowe i socjalne, a dochody z surowców są osłabione przez spadek cen i ograniczenia eksportowe.
4. Ministerstwo Finansów planuje uszczelnienie systemu podatkowego
Ministerstwo Finansów przygotowało projekt 21 zmian mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego, z przewidywaną wartością wpływów do budżetu wynoszącą 7,03 miliarda złotych w ciągu najbliższych 10 lat. Proponowane zmiany obejmują m.in. ograniczenie stosowania ulgi IP Box, zaostrzenie przepisów dotyczących przekazywania darowizn w rodzinie oraz rozszerzenie zakresu daniny solidarnościowej. Resort wskazuje, że zmiany mają na celu uporządkowanie i ujednolicenie przepisów podatkowych, choć niektóre z nich mogą wiązać się z dodatkowymi kosztami dla przedsiębiorstw związanymi z dostosowaniem systemów finansowo-księgowych.
5. Ludwik Kotecki z RPP przewiduje jedno cięcie stóp procentowych do końca 2025 roku
Członek Rady Polityki Pieniężnej, Ludwik Kotecki, ocenia prawdopodobieństwo obniżki stóp procentowych przez RPP w październiku na 50%. Do końca 2025 roku przewiduje jeszcze jedno cięcie o 25 punktów bazowych. Decyzje Rady będą zależały od kształtowania się inflacji bazowej oraz dynamiki płac. Kotecki podkreśla, że choć inflacja CPI wynosi 2,9%, to inflacja bazowa w sierpniu była na poziomie 3,2%, co wskazuje na potrzebę ostrożności w podejmowaniu decyzji.
🔬 Nauka i technologie

1. Prof. Artur Obłuski: Badania w Starej Dongoli to flagowy projekt polskiej archeologii
Badania w Starej Dongoli, sudańskim stanowisku archeologicznym, są jednym z najważniejszych projektów polskiej archeologii, prowadzonym od ponad 60 lat. Kierownik badań, prof. Artur Obłuski, ocenia, że do tej pory poznano jedynie 1–2% powierzchni miasta, które w średniowieczu było stolicą królestwa Makurii. Ostatnie odkrycia, takie jak ruiny największego kościoła średniowiecznej Nubii czy unikatowe malowidła ścienne, uznane za jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych 2023 roku, potwierdzają znaczenie tego miejsca. Polscy archeolodzy dążą do wpisania Starej Dongoli na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, proponując uwzględnienie jej jako krajobrazu kulturowego dwóch religii monoteistycznych: chrześcijaństwa i islamu.
2. Pacjenci onkologiczni z dzieciństwa odzyskują płodność dzięki przechowanym tkankom rozrodczym
Dzieci leczone na raka, które przed dojrzewaniem miały pobraną i zamrożoną tkankę jajnikową lub jądrową, mogą teraz odzyskać płodność po przeszczepieniu tej tkanki. Przykład Jaiwena Hsu pokazuje, że krioprezerwacja tkanki rozrodczej pozwala na przywrócenie funkcji rozrodczej wiele lat po leczeniu onkologicznym. Choć technika jest nadal w fazie rozwoju, daje nadzieję pacjentom na możliwość posiadania biologicznych dzieci po terapii.
3. Nie wszystkie mózgi starzeją się tak samo
Najnowsze badania wskazują, że depresja może przyspieszać proces starzenia się mózgu, prowadząc do tzw. "mózgu starszego niż wiek metrykalny". Analiza obrazów mózgu osób z depresją wykazała zmiany strukturalne, takie jak zmniejszenie objętości istoty szarej, które są charakterystyczne dla starszych osób. Takie zmiany mogą wpływać na zdolności poznawcze i emocjonalne, co podkreśla znaczenie wczesnej diagnozy i leczenia depresji.
Autor wydania
Mikołaj Kucharski
Autor wydania @prasowka.eu

Dziękuję, że przeczytałeś dzisiejszą Prasówkę! Chcemy, aby każdy mógł zapoznać się z najważniejszymi informacjami zanim dopije poranną kawę. Jeśli uważasz, że Prasówka jest wartościowa, podziel się nią ze znajomymi!